عوارض آسیب صفحه رشد زانو
صفحه رشد زانو به کدام بخش اطلاق می شود؟ صفحات رشد استخوانی یا فیز فيزاسـتخواني در انتهاي استخوانهاي بلند وجود دارند و مسئول رشد طولی استخوانهای بلند میباشند.
با پایان یافتن رشد استخوان در واقع صفحه رشد بسته شده و جای آن را استخوانی می گیرد که از صفحه رشد محکم تر و قوی تر است. صفحات رشد اطراف زانوها نسبت به آسیب حساسیت بیشتری دارند. وقتی ضربه شدیدی به مفصل یک فرد بالغ وارد می شود ممکن است موجب آسیب لیگامان های اطراف مفصل شود، ولی در بچه ها صفحه رشد ضعیف تر از لیگامان ها است و قبل از اینکه لیگامان آسیب ببیند صفحه رشد صدمه می بیند.
آسیب های صفحه رشد زانو ، چه با یک آسیب حاد ( افتادن از ارتفاع ، ضربه ، تصادفات اتومبیل ، حرکات مداوم در تمرینات ورزشی) یا بیماری همراه باشد، می تواند به طرق مختلفی ظاهر شود که عبارتند از:
- درد شدید حاد
- تورم و کبودی
- مشکل در تحمل وزن روی پا/پاشنه
معمولاً میزان آسیب های صفحه رشد در پسران دو برابر بیشتر از دختران رخ می دهد، به دلیل اینکه در دختران استخوان ها در سنین پایین تری به بلوغ رسیده و رشد آن ها زود تر به پایان می رسد ( در سن ۱۲ سالگی، بیشتر صفحات رشد در بدن دختران با استخوان محکم جایگزین شده است).
عوارض آسیب صفحه رشد:
اگر صفحه رشد زانو آسیب دائمی داشته باشد یا دچار شکستگی شده باشد میتواند منجر به عوارضی مانند:
- تسریع رشد استخوان
- کوتاه شدن استخوان به دلیل بسته شدن زودرس صفحه رشد در ناحیه میانی یا تمام صفحه رشد که منجر به کوتاهی اندام می شود
- رشد ناهنجار و غیر قرینه ی استخوان و انحراف ساق پا به علت بسته شدن صفحه رشد در سمت داخلی یا خارجی و مشکلات حرکتی و زیبایی در آینده شود.
بنابراین شکستگی صفحه رشد معمولاً نیاز به درمان فوری دارد. با استفاده از روش درمانی مناسب، در بیشتر مواقع صفحه رشد بدون هیچ مشکلی بهبود پیدا میکند. با وجود شایع بودن آسیب و یا شکستگی صفحه رشد در کودکان، خوشبختانه در اکثر موارد بدون عارضه خاصی بهبود می یابد و در موارد کمی عوارض ایجاد می شود.
ریسک فاکتورهای زیر میتوانند احتمال بروز عوارض را افزایش دهند:
- شدت آسیبدیدگی: در موارد آسیب شدید (مانند جابهجایی، خرد شدن یا شکستن صفحه رشد) خطر تغییر شکل یا بدشکلی اندام بیشتر است.
- کودکان کمسنتر: چنانچه صفحه رشد در کودکان دچار آسیب دائمی شده باشد، احتمال تغییر شکل اندام افزایش پیدا میکند، ولی در مواردی که رشد کودک تقریباً به اتمام رسیده باشد ، امکان دارد آسیبدیدگی دائمی صفحات رشد تنها باعث بدشکلی خفیف شود.
- محل آسیبدیدگی: آسیبدیدگی صفحه رشد در اطراف مچ دست یا شانه معمولاً بدون هیچ مشکلی بهبود پیدا میکند ولی صفحات رشد اطراف زانو آسیبپذیرتر هستند.
دکتر سلیمانها
متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو ( mehran soleymanha )
دانشیار گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی گیلان
عضو انجمن جراحان زانو و آسیب های ورزشی
