در یک زانوی سالم، هنگام خم و صاف شدن زانو استخوان های موجود در ناحیه پاتلوفمورال ، به نرمی نسبت به یکدیگر حرکت میکنند و کشکک زانو در شیار تروکلای استخوان فمور به سمت بالا و پایین سر می خورد.
در رفتگی مکرر یا بی ثباتی کشکک زانو مشکلی رایج است که اغلب بیماران جوان و فعال را تحت تاثیر قرار می دهد. در این افراد کشکک ناپایدار بوده و معمولاً با حرکات پیچشی زانو، حتی از جای خود خارج شود (از شیار خارج شود). ناپایداری مکرر کشکک می تواند منجر به آسیب استخوان های ناحیه پاتلوفمورال ، آرتروز و کاهش عملکرد زانو شود.
عوامل متعددی برای بروز بی ثباتی کشکک وجود دارد که شامل:
- دیسپلازی تروکلئار
- عمق بسیار کم شیار تروکلا
- موقعیت بسیار بالاي کشکک زانو در شیار تروکلا
- والگوس (پاي ضربدري)
- سفت بودن لیگامانهاي جانبی
- ساختارهای بافت نرم داخلی
- آسیب یا درجاتی از پارگی رباط پاتلوفمورال (Medial Patellofemoral Ligamen) MPFL بخصوص از طرف اتصال استخوان فمور
اندیکاسیون های جراحی تروکلئوپلاستی
انجام تروکلئوپلاستی یک درمان چالش برانگیز است و انتخاب بیمار مناسب نیاز به تجربه زیادی دارد. نکته حائز اهمیت در تروکلئوپلاستی این است که مشخص شود کدام بیمار نیاز به تروکلئوپلاستی دارد.
شکل شیار تروکلئار طبیعی به صورت مقعر می باشد و بخش های طرفی آن نسبت به قسمت میانی باید برآمده تر باشند. دیسپلازی تروکلئار به حالتی گفته می شود که تروکلئا صاف و یا حتی به صورت محدب باشد. که این حالت معمولا منجر به کشکک (پاتلا) ناپایدار می شود. در این شرایط شکل تروکلئا غیر طبیعی بوده و پاتلا محدوده استخوانی دو طرف خود، که باعث نگه داشتن آن در مرکز می شود را ندارد، در نتیجه نگه داشتن پاتلا در جایش فقط از طریق رباط پاتلوفمورال میانی و عضلات چهارسر انجام می شود.
علائم دیسپلازی تروکلئار عبارتند از درد زانو و ریسک بالای دررفتگی و ناپایداری پاتلا.
تروکلئوپلاستی فقط در افرادی انجام می شود که کشکک بسیار ناپایدار همراه با دیسپلازی تروکلئار شدید دارند ( اغلب دارای شیار تروکلئار گنبدی هستند).
جراحی تروکلئوپلاستی عموماً برای شیارهای تروکلای کم عمق یا مسطح مناسب نیست و معمولاً در این شرایط بازسازی MPFL یا بی ثباتی کشکک مناسب تر است.
تروکلئوپلاستی اغلب زمانی پیشنهاد می شود که بازسازی MPFL با یا بدون استئوتومی کافی نباشد.
در جراحی تروکلئوپلاستی قسمت دیستال فمور طوری برش و تغییر شکل داده می شود که شیار تروکلئار به شکل طبیعی خود در می آید.
تروکلئوپلاستی روشی بسیار موثر برای تثبیت کشکک است. اکثر (بیش از 90٪) مواردی که به دلیل بی ثباتی کشکک تحت عمل تروکلئوپلاستی قرار می گیرند ، نتایج رضایت بخشی داشته اند و در اغلب موارد عملکرد زانو بهبود می یابد.
عوارض تروکلئوپلاستی زانو
مانند هر عمل جراحی دیگری، تروکلئوپلاستی نیز ممکن است با عوارضی نظیر عوارض ترمیم زخم سطحی ، ترومبوز ورید عمقی ، عفونت ، سفتی مفصل (stiffness) و آرتروفیبروز همراه باشد.
با توجه به احتمال سفتی (stiffness) زانو پس از انجام تروکلئوپلاستی ، برنامه توانبخشی متناسب با آن باید تنظیم شود.
این احتمال وجود دارد که با وجود این عمل ، کشکک هنوز کمی ناپایدار باشد
به طور کلی با بهبود شکل شیار و نحوه حرکت کشکک در آن ، سعی بر این است که احتمال بروز عوارض ثانویه نظیر ابتلا به آرتروز کاهش یابد.
