شكستگي هاي پلاتوي تيبيا از شكستگي هاي تروماتیک و مهم داخل مفصل زانو به شمار می روند.
اين نوع شكستگي در حدود 1% كل شكستگي ها را شامل مي شود.
بيشتر اين شكستگي ها به دنبال تصادفات با سرعت و انرژي بالا و يا سقوط از ارتقاع ايجاد مي شوند ، به همین علت علاوه بر آسيب هاي وارده به سطح مفصل زانو و كنديل هاي تيبيا، ممكن است منجر به صدمات همراه ديگر در رباط ها ، منيسك و حتي اعصاب و عروق شود كه مي تواند عملكرد زانو را مختل نموده و در صورت عدم درمان مناسب به ناتواني بيمار منجر شود.
اهداف درمان
اهداف درمان در اين شكستگي ها شامل جااندازي باز آناتوميك سطوح مفصل ، اصلاح فرورفتگي سطح مفصل ، پايدار نمودن استخوان و رباط ها ، حفظ محور مكانيكي زانو و برقراري حركات مفصل زانو مي باشد . ناتواني در انجام هر يك از اين موارد مي تواند منجر به درد، ناپايداري، تغيير شكل، محدوديت حركتي و در نهايت استئوآتريت زانو گردد.
عوامل موثر در انتخاب روش درمان
به طوركلي روش درماني استاندارد براي تمام انواع اين شكستگي ها وجود ندارد . در انتخاب نوع درمان عوامل مختلفي دخالت دارند که عبارتند از:
- نوع و شكل شكستگي
- ميزان جابه جايي سطوح مفصل
- صدمات همراه
- وضعيت نسج نرم زانو پروگزيمال ساق
شكستگي هاي بدون جابه جايي يا با جابه جايي اندك را مي توان به صورت غيرجراحي (گچ گیری و عدم وزن گذاری روی اندام آسیب دیده) درمان نمود.
روش جراحي برحسب نوع شكستگي، شامل رويكردهاي استاندارد جلويي – داخلي يا جلويي – خارجي و به کمک پیچ و پلاک می باشد. همچنین در تصميم گيري عمل جراحي لازم است وضعيت نسج نرم مورد توجه دقيق قرار گیرد.
عوامل تاثیرگذار بر نتیجه درمان
- جهت، ميزان ، محل وارد شدن نيرو و همچنين موقعيت زانو در هنگام وارد شدن ضربه، تعيين كننده شكل و نوع شكستگي و ميزان جابه جايي آن مي باشند. نوع شكستگي تأثير مهمي بر دامنه حركتي زمان جوش خوردن و نتايج كارآيي زانو دارد ، به طوري كه شكستگي هاي بالایي كنديلار يا شاتزكر نوع 5 و 6 نتايج عملکردی پايين تري دارند.
- علاوه بر شدت نيروي وارده، متغيرهاي جنس ، سن و كيفيت استخوان هم در نوع شكستگي و نیز پیامد درمان تاثیر دارند . براي مثال مطالعات مختلف نشان داده اند که در افراد جوان بيشتر شكستگي ها همراه با آسيب هاي رباط می باشند و یا در بيماراني كه هنگام شكستگي و عمل جراحي سن كمتر از 40 ساله داشتند، نتايج درمان بهتر از سنين بالا بوده است.
در بررسي عملكرد بيماران مبتلا به شكستگي پلاتوي تيبيا، مهم ترين شاخص ها عبارتند از:
- دامنه حركتي زانو
- زمان حصول جوش خوردگي
- توانايي بيمار در را ه رفتن
- توانايي بيمار در بالارفتن از پله
- ميزان درد بيمار حين راه رفتن
- ميزان درد بيمار حين استراحت
- قدرت عضلاني
- وجود و ميزان ناپايداري در زانو
- ميزان كاهش بازشدن فعال زانو
