آسیب‌های ناحیه‌ی PLC

چقدر با آسیب‌های ناحیه‌ی PLC آشنایی دارید؟ناحیه‌ی( PLC (Posterolateral corner یا گوشه‌ی خلفی-خارجی –همان‌گونه که از نام آن برمی‌آید– به ساختمان‌های تشکیل دهنده‌ی قسمت خارجی و خلفی زانو گفته می‌شود که نقش پایداری مفصل را در مقابل نیروهایی دارند که زانو را به طرف خارج و عقب می‌رانند.

ساختمان‌های اصلی تشکیل دهنده‌ی آن عبارت‌اند از:

رباط جانبی خارجی (Lateral collateral ligament; LCL)، تاندون Popliteus و رباط Popliteofibular.همچنین کپسول خارجی و ضخیم شدگی آن به نام رباط Anterolateral و نیز اتصال عضله‌ی Biceps femoris به سر استخوان فیبولا (Fibula؛ نازک‌نی) از عناصر مهم و مؤثر در پایداری این قسمت از زانو هستند.

علل آسیب‌های ناحیه‌ی PLC

آسیب‌های ناحیه‌ی PLC اغلب به دلیل باز شدن بیش از حد زانو، ضربه به قسمت داخلی-قدامی، و یا ضربه از داخل به سمت خارج وقتی زانو خم شده ایجاد می‌شوند.

همراه با آسیب‌های PLC معمولا آسیب به سایر ساختمان‌های زانو هم ایجاد می‌شوند: از جمله پارگی ACL، پارگی PCL، شکستگی‌های ناحیه‌ی فوقانی (Plateau) استخوان تیبیا (Tibia؛ درشت‌نی) و شکستگی سر استخوان fibula به صورت کنده شدن قسمتی از آن به همراه رباط متصل (Avulsion fracture).

علائم آسیب‌های ناحیه‌ی PLC

احساس ناپایداری در زانو هنگام ورزش یا انجام فعالیت‌های روزمره پرانتزی شدن (Varus) زانوی درگیر نسبت به پای مقابل دشواری در خم و راست کردن زانو و یا چرخیدن، مثلا در بالا رفتن از پله تورم اندک و درد در ناحیه‌ی خارجی زانو

افتادگی پا (Foot drop): به دلیل اینکه عصب Peroneal با فاصله‌ی بسیار نزدیکی از کنار ساختارهای PLC عبور می‌کند در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد موارد ممکن است آسیب ببیند و علائمی نظیر ضعف مچ پا یا بی‌حسی پا ایجاد شود.

درمان

روش انتخابی برای درمان به شدت آسیب و مدت زمانی که از وقوع آسیب می‌گذرد بستگی دارد.برای آسیب‌های خفیف‌تر که در آن‌ها میزان ناپایداری زانو کم تا متوسط است می‌توان درمان محافظه‌کارانه را انتخاب نمود.در این روش ابتدا زانو به مدت ۲ تا ۴ هفته به کمک زانوبند متحرک (برای حفظ دامنه‌ی حرکت کامل زانو) پایدار نگه داشته می‌شود.تا التهاب مراحل اولیه و حاد کاهش یابد؛ میزان وزن منتقل شده به زانوی آسیب دیده هم به کمک عصا کنترل می‌شود.پس از آن یک دوره‌ی پیشرونده‌ی فیزیوتراپی، جهت بازیابی دامنه‌ی حرکتی کامل و همچنین تقویت عضلات چهارسر ران انجام می‌شود.

روش درمانی :جراحی

در مورد آسیب‌های شدیدتر که پارگی کامل LCL ایجاد شده، به دلیل احتمال پایین بهبودی خودبه‌خودی، روش درمانی انتخابی جراحی است.در صورتی که حداکثر ۲ تا ۳ هفته از آسیب گذشته و تنها PLC درگیر باشد (Isolated injury) و سایر ساختمان‌های زانو مانند ACL و PCL سالم باشند می‌توان از تکنیک ترمیم (Repair) استفاده کرد.

تکنیک‌های بازسازی (Reconstruction)

اما در موارد آسیب شدید که سایر ساختمان‌های زانو هم درگیر شده‌اند (Combined injury) و نیز در صورتی که بیش از ۳ هفته از آسیب گذشته و مرحله‌ی حاد طی شده باشد، به علت ایجاد بافت اسکار و به هم خوردن راستای طبیعی زانو (Misalignment) ترمیم امکان‌پذیر نیست.در این شرایط از تکنیک‌های بازسازی (Reconstruction) با گرفت برای جایگزینی LCL و رباط Popliteofibular و سایر اجزای PLC استفاده می‌شود.همچنین در صورت وجود شکستگی در استخوان‌های tibia و fibula جراح طی عمل آن‌ها را نیز ترمیم می‌کند.

بازتوانی پس از جراحی

بازتوانی پس از جراحی با تمرین‌های دامنه‌ی حرکتی از روز اول یا دوم پس از عمل آغاز شده و با تمرینات تقویت عضلات ادامه می‌یابد.بیمار پس از ۴ تا ۶ هفته می‌تواند به تدریج وزن خود را روی زانوی عمل شده منتقل کند و پس از چند ماه می‌تواند به فعالیت‌های عادی و ورزش باز گردد.

دکتر مهران سلیمانها:

متخصص ارتوپدی – فوق تخصص جراحی زانو در رشت