التهاب زانو عارضه ای شایع و از رایج ترین علائم بیماری های اسکلتی و مفصلی است. به طور کلی ، التهاب مفصل میتواند به دلیل ضربه، استفاده بیش از حد مفصل، بورسیت یا بیماری های سیستمیک، اختلال در سیستم ایمنی و یا نفوذ عامل عفونی رخ دهد.
مشخصه اصلی این عارضه ملتهب شدن ، تجمع اضافی مایع سینوویال ، درد ، خشکی و محدودیت حرکت مفصل می باشد.
این عارضه در ورزشکاران به دلیل خطر بالای صدمات ضربه ای، بسیار شایعتر است.
مهم دلایل بروز التهاب مفصل زانو:
التهاب زانو به دلایل مختلفی به وجود میآید که مهمترین آنها عبارتند از:
آسیب دیدگی های تروماتیک زانو
آسیب دیدگی تروماتیک زانو شایع ترین علت التهاب زانو است.
آسیب دیدگی میتواند به صورت حاد ، آسیب های استخوانی و اسکلتی اطراف مفصل زانو، پارگی بافت نرم ، شکستگی یا دررفتگی مفصل ، آسیب دیدگی در حین ورزش یا وارد شدن فشار داخلی به زانو ، پارگی رباط صلیبی ، آسیب منیسک، همراه باشد و یا آن که به صورت مزمن و با تحلیل رفتگی ناشی از استفاده بیش از حد به وجود بیاید.
آسیب دیدگی ممکن است داخل مفصل زانو یا خارج از آن ایجاد شود.
علاوه بر این ، شکستگی احتمال ورود عفونت به درون مفصل را افزایش می دهد و از این طریق احتمال التهاب مفصل نیز تشدید می شود.
بعضی از بیماریها و مشکلات جسمی هم میتواند باعث التهاب زانو شوند که اصلی ترین آنها عبارتند از:
- استئوآرتریت زانو: استئوآرتریت شایع ترین بیماری مزمن مفصلی است. در این بیماری به دلیل فرسایش و تحلیل رفتن غضروف داخلی ، سطح تولید مایع مفصلی افزایش پیدا میکند و بیمار دچار التهاب زانو ، درد و سفتی مفصل زانو می شود.
- بیماری های خود ایمنی و اختلال در سیستم ایمنی: آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی از شایع ترین انواع بیماری خود ایمنی است که به علت حمله غیرعادی بدن به بافت سالم ایجاد میگردد . این بیماری با التهاب مفصل همراه است و باعث ایجاد سفتی، درد، حساسیت و قرمزی ، حرارت و تورم در مفصل می شود . این بیماری بیشتر مفصل قرینه نظیر زانو، دست و هر دو مچ را درگیر می کند.
- انواع کیست ها ( مانندکیست بیکر ): که ممکن است هیچ گونه علامتی نداشته باشد یا آنکه با درد ، التهاب و سفتی زانو همراه گردد.
- بورسیت زانو: به علت ملتهب شدن بورس های زانو ، درون آن مقدار زیادی مایع تجمع پیدا میکند که باعث بروز تورم یا التهاب و درد ناحیه زانو می شود. گاهی اوقات یک میکروارگانیسم میتواند باعث بورسیت عفونی و در نتیجه التهاب زانو اطراف مفصل زانو شود و آن را دچار التهاب نماید . این اختلال میتواند به علت نفوذ آلودگی از طریق زخم باز ایجاد شود.
- عفونت مفصلی ، آرتریت عفونی یا آرتریت سپتیک: هر گاه میکروب ها بتوانند از راه خون یا وجود زخمی در استخوان خود را به مفصل برسانند و در آنجا تکثیر کنند می توانند باعث ایجاد عفونت و التهاب مفصل زانو شوند.
- نقرس: یکی از انواع بیماری التهاب مفاصل است که به تجمع کریستالهای اسید اوریک در مفصل گفته میشود و میتواند بر غضروف بین استخوان تأثیر بگذارد . این بیماری با درد شدید ، تورم و التهاب در مفصل زانو همراه است.
درمان التهاب زانو
پس از بررسی شرح حال دقیق و معاینه ارتوپدی و تشخیص علت التهاب، روش درمانی مناسب توسط پزشک انتخاب می شود. از مهم ترین اقدامات درمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استراحت و اجتناب از انجام فعالیت های ورزشی سنگین و فعالیت هایی که فشار زیادی را به مفصل زانو وارد می کند
- استفاده از بریس زانو در کاهش درد ، التهاب و توزیع فشار از روی مفصل بسیار موثر است
- استفاده از کمپرس یخ و بالا نگه داشتن زانو
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کنترل علائم و دردهای ناشی از التهاب مفاصل استفاده میشوند. در کنار مصرف دارو استفاده از پمادهای حاوی ترکیبات ضد تحریک نیز می تواند در کاهش درد و التهاب موثر باشد. علاوه بر این سایر داروهایی که ممکن است تجویز شوند عبارتند از داروهای ضد رماتیسم، کورتیکواستروئیدها و داروهای بیولوژیک
- فیزیوتراپی
- عمل جراحی : در موارد شکستگی و یا دررفتگی که نیاز به جراحی دارند ، و یا در برخی موارد حاد بیماری آرتریت یا التهاب مفصل که به غضروف مفصلی آسیب شدیدی وارد شده است معمولا از عمل جراحی برای اصلاح و ترمیم استفاده می شود. همچنین جراحی تعویض مفصل از شایع ترین عمل های جراحی هستند که برای از بین بردن درد های ناشی از بیماری استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید استفاده می شود.
