آرتروفیبروز زانو – خشکی مفصل زانو (Knee Arthrofibrosis)

آرتروفیبروز زانو ( خشکی مفصل زانو ) عارضه ای است که پس از تروما یا جراحی های زانو، به دنبال ایجاد بافت اسکار و چسبندگی های فیبروزه در مفصل زانو رخ می دهد. بافت اسکار و چسبندگی های فیبروزه، موجب درد و محدودیت حرکت مفصل زانو می شوند.

علل ایجاد آرتروفیبروز زانو

آرتروفیبروز زانو معمولا به دنبال موارد زیر ایجاد می شود:

1. آسیب فیزیکی به زانو
2. عفونت مفصل زانو
3. عارضه جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL) بیشتر در بیمارانی که فیزیوتراپی قبل یا بعد از جراحی را به منظور کاهش التهاب و افزایش دامنه حرکت زانو انجام نمی دهند.
4. جراحی تعویض مفصل زانو (TKA) معمولا در مواردی که بازتوانی پس از جراحی به درستی انجام نمی شود.

علائم آرتروفیبروز زانو

1. محدودیت در حرکت زانو برای صاف کردن پا (که معمولا با درد همراه می باشد)
2. محدودیت در خم کردن زانو
3. درد زانو
4. تورم و قرمزی در مفصل زانو

تشخیص آرتروفیبروز زانو ( خشکی مفصل زانو )

برای تشخیص آرتروفیبروز زانو – خشکی مفصل زانو  پس از گرفتن شرح حال و معاینه بیمار، از روش های تصویر برداری MRI وX-ray  (به منظور ارزیابی نیمه دررفتگی مفصل زانو، وضعیت غیر طبیعی مفصل پاتلوفمورال و استئوآرتریت (آرتروز) مفصل زانو) استفاده می شود.

انجام کامل بازتوانی به کمک فیزیوتراپی قبل و پس از جراحی می تواند تا حد زیادی از بروز آرتروفیبروز زانو جلوگیری کند.

درمان آرتروفیبروز زانو

درمان آرتروفیبروز زانو با توجه به شدت بیماری، می تواند متفاوت باشد. روش های درمانی آرتروفیبروز زانو عبارتند از:

1. فیزیوتراپی

در موارد خفیف تر آرتروفیبروز زان ( خشکی مفصل زانو ) ، فیزیوتراپی می تواند باعث کاهش درد و افزایش عملکرد زانو شود. همچنین در مواردی که برای درمان نیاز به جراحی باشد، فیزیوتراپی می تواند نتیجه جراحی را بهبود بخشد.

فیزیوتراپی در موارد زیر به بیماران مبتلا به آرتروفیبروز زانو کمک می کند:

1. کاهش التهاب مفصل زانو
2. افزایش دامنه حرکت زانو (توانایی صاف کردن و خم کردن زانو)
3. افزایش قدرت عضلات اطراف زانو

علاوه بر تمرین هایی که در جلسات فیزیوتراپی انجام می شوند، فیزیوتراپ یا پزشک ، تمرین هایی را به بیمار یاد داده، تا بیمار به صورت روزانه در منزل انجام دهد.

در صورت اثر بخش نبودن فیزیوتراپی در درمان آرتروفیبروز زانو از یکی از دو روش manipulation زانو زیر بیهوشی و یا جراحی آزادسازی بافت های فیبروزه استفاده می شود.

2. Manipulation مفصل زانو زیر بیهوشی

یکی از گزینه های درمانی در صورت نتیجه بخش نبودن درمان آرتروفیبروز زانو به کمک فیزیوتراپی ،manipulation  زانو زیر بیهوشی می باشد. manipulation زیر بیهوشی یک روش تهاجمی و غیر جراحی می باشد. در این روش پس از بیهوش نمودن بیمار، زانوی مبتلا توسط پزشک جراح ارتوپد، با آوردن فشار خم و راست می شود، تا چسبندگی ها و بافت اسکار درون مفصل آزاد شوند.

3. جراحی

جراحی معمولا به روش آرتروسکوپی و به منظور آزادسازی چسبندگی ها بافت اسکار ایجاد شده مفصل زانو انجام می شود. جراحی آرتروسکوپی با ایجاد برش های کوچک بر روی زانو و وارد کردن دوربین آرتروسکوپی و ابزار جراحی به داخل مفصل زانو انجام می شود. هدف از جراحی آزاد نمودن چسبندگی ها و خارج نمودن بافت اسکاری که باعث ایجاد درد و کاهش دامنه حرکت مفصل زانو شده، می باشد.

تصویر چپ نمای آرتروسکوپی از بافت فیبروزه ایجاد شده در مفصل زانو

تصویر چپ جراحی آرتروسکوپی آزادسازی بافت فیبروزه

در مواردی که درمان جراحی آرتروسکوپی شکست بخورد درمان به صورت جراحی باز انجام می شود.

همراهان عزیز برای مشاهده جراحی چند لیگامانی زانو (Complex Knee Surgery) کلیک کنید.

همراهان عزیز برای مشاهده مشکلات و بیماری های زانو   کلیک کنید.

دکتر مهران سلیمانها:

متخصص ارتوپدی – فوق تخصص جراحی زانو در رشت