استخوانسازی نابجا (Heterotopic ossification) اطراف زانو
استخوانسازی نابجا اطراف زانو; به تشکیل استخوان در خارج از سیستم استخوانی و در داخل بافت نرم، استخوانسازی نابجا (Heterotopic ossification) میگویند. این روند ممکن است در بافت نرم، بافت زیر جلدی ، عضلات اسکلتی و لیگامان و بافت فیبری اطراف مفصل اتفاق بیفتد. ضایعات ممکن است از نظر بالینی کوچک یا خیلی بزرگ باشند.
علل شایع این وضعیت شامل موارد زیر است:
- ضربه شدید، شکستگی های باز و دررفتگی های مفصلی (Post-traumatic ossification)
- نقص های نورولوژیک و آسیب سیستم اعصاب مرکزی (مغز یا نخاع)
- سوختگی های وسیع
- هرگونه دستکاری شدید مانند تعویض مفصل
شایع ترین محل استخوانسازی نابجا بین عضله و کپسول مفصلی است که در زانوها بیشتر در امتداد رباط های داخلی (MCL Ligament) به وجودمی آیند.
علائم استخوانسازی نابجا
اگرمقداراستخوان های تشکیل شده ناچیزباشد، علامت بالینی یا عوارض خاصی دیده نمی شود ولی اگر استخوان سازی زیاد باشد ممکن است بیمار عوارض زیر را داشته باشد:
- کاهش دامنه حرکت مفصل (شایعترین علامت)
- درد
- توده قابل لمس
- قرمزی واحساس گرمی مفصل مبتلا
- در برخی موارد گیرافتادن اعصاب اندام درون استخوانسازی نابجا می تواند منجر به فلج اعصاب شود
تشخیص استخوانسازی نابجا
- اسکن استخوان: در مراحل ابتدایی بیماری بهترین روش تشخیصی است و زودتراز رادیوگرفی ساده تشکیل استخوانهای نابجا را نشان می دهد
- رادیوگرافی: رادیوگرافی در مراحل پیشرفته استخوانسازی نابجا را نشان می دهد.
- آزمایش خون: افزایش آلکالن فسفاتاز خون ، CRP ، CPK پیش بینی کننده ایجاد استخوانسازی نابجا، وضعیت التهابی استخوانسازی نابجا و شدت درگیری عضلات می باشند.
درمانهای پیشگیرانه استخوانسازی نابجا اطراف زانو
در مواردی که پزشک معالج احتمال می دهد که این عارضه ممکن است بوجود آید اقداماتی نظیر:
• درمان دارویی ضد التهابی غیراستروییدی NSAIDs (ایندومتاسین و ..) به مدت 6 هفته
• رادیوتراپی : می تواند در کاهش بروز استخوانسازی نابجا در افرادیکه در معرض خطر هستند، کمک نماید.
این نوع پیشگیری به خصوص در جراحی های لگن و افراد با سابقه ضربه مغزی توصیه می گردد.
درمان
• در صورت تشخیص زود هنگام این عارضه می توان با تجویز دارو، از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
• در مواردی که این عارضه منجر به خشکی و محدودیت حرکتی شدید مفصل شده و برای بیمار ایجاد ناتوانی کرده باشد پزشک بعد از کامل شدن توده استخوانی ( حدود 18-12 ماه بعد) با عمل جراحی اقدام به خروج توده استخوانی می کند.
عوارض جراحی :
• خونریزی وسیع حین عمل و تشکیل هماتوم بعد از جراحی
• عود مجدد استخوانسازی نابجا
در بخش نظرات سوالات خود را با ما در میان بگذارید. با استئوفیت زانو (خار استخوانی) آشنا شوید.
