درمان های غیر جراحی آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از مهم ترین علل ناتوانی به خصوص در سنین بالا است که بر اثر تخریب پیشرونده غضروف مفصلی و تحت تأثیر ریسک فاکتورهای متعددی مانند تروما، پارگی کامل رباط ACL و آسیب منیسک ، استفاده زیاد مفصل زانو (سبک زندگی که منجر به فشار بیش از حد ناحیه زانو شود یا فعالیت های ورزشی سنگین) ، افزایش وزن، انحراف محور زانو ، عوامل ژنتیکی و نیز برخی بیماری ها (مانند آرتریت روماتوئید) ایجاد می شود.
به طور کلی، درمان رایج آرتروز زانو تعویض مفصل می باشد که به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک می کند، در عین حال ممکن است برای برخی بیماران بنا به تشخیص پزشک عمل جراحی صلاح نباشد، عده ای از بیماران تمایلی به عمل جراحی نداشته باشند و یا عوارضی به همراه داشته باشد، و نیز هزینه عمل جراحی بالا است.
با توجه به ماهیت پیشرفت تدریجی آرتروز می توان در مراحل ابتدایی بیماری، از پیشرفت آن جلوگیری کرد. امروزه طب فیزیکی و توانبخشی پیشرفتهای زیادی در زمینه کاهش درد و درمان آرتروز زانو در مراحل مختلف بیماری دارند.
آرتروز زانو بر اساس معاینه بالینی و عکس ساده و سایر آزمایشات به 4 درجه تقسیم می شود. عمدتا بیمارانی که به پزشک مراجعه می کنند در درجه 2 یا 3 آرتروز زانو (در اغلب موارد شامل علائمی نظیر درد مفصل، خشکی مفصل در استراحت و فعالیت، اشکال در راه رفتن از جمله ناپایداری) قرار دارند و درمان های غیرجراحی تا حدودی برای آنها کمک کننده می باشد.
بیماران دچار درجه 4 آرتروز زانو یا فاز پیشرفته بیماری ( شامل علائمی مانند: وجود استئوفیت های درشت ، باریکی فضای مفصل، اسکلروزشدید و دفورمیتی استخوان)، قابل درمان با درمان های غیرجراحی نمی باشند و لزوما باید برای آنها جراحی تعویض مفصل زانو انجام شود.
توصیه های موثر در بهبود آرتروز زانو بدون تعویض مفصل به شرح زیر پیشنهاد شده است:
- ایجاد برخی تغییرات در زندگی روزانه شامل استراحت، خودداری از تحمیل بار اضافی به مفصل زانو و کاهش فشار روی مفصل زانو با حداقل رساندن فعالیتهایی که باعث تشدید عارضه می شود ( مانند بالا رفتن از پله )
- ورزش ، فیزیوتراپی و تقویت عضلات (خیلی از مبتلایان به آرتروز زانو ضعف عضله چهارسر دارند)
- کاهش وزن ریسک ابتلا به آرتروز را کاهش می دهد (هر مقدار افزایش وزن موجب افزایش باری سه تا هفت برابر وزن اضافه شده به مفصل می شود)
- کفی کفش، بریس های زانو یا زانوبند می توانند در برخی موارد در بهبود عوارض آرتروز موثر باشند و فشار وارد شده بر زانو را کاهش دهند، البته استفاده از آنها کاملا به نظر پزشک بستگی دارد.
- تزریق مفصلی زانو (مانند تزریق کورتیکواستروئید یا تزریق هیالورنیک اسید) یا PRP که سبب تسکین درد و کاهش التهاب مفصل میشود ولی اثرات آن همیشگی نیست