انواع کیست های ناحیه زانو

انواع کیست های ناحیه زانو

کیست های زانو مانند کیست بیکر ، کیست مینیسک زانو یا کیست های استخوانی اطراف زانو انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن ها در یک قسمت زانو ایجاد می شود و می توانند باعث درد، التهاب، سفتی زانو و محدودیت حرکتی زانو شوند. بر حسب محل ایجاد روش درمانی متناسب برای آن انتخاب می شود.

عوامل اصلی در ایجاد کیست زانو شامل مواردی همچون بیماری های زمینه ای و آسیب دیدگی زانو، آرتروز زانو، پارگی مینیسک، آرتریت عفونی می باشند. این موارد می توانند موجب افزایش مایع مفصلی اضافی در داخل مفصل زانو و ایجاد کیست های زانو شوند.

• کیست مینیسک (Meniscal cysts)

وضعیتی است که با تجمع موضعی مایع مفصلی (سینوویال) در داخل یا حاشیه پیرامونی مینیسک مشخص می شود که معمولاً در نتیجه پارگی مینیسک ایجاد می شود. کیست مینیسک از دلایل شایع درد داخلی زانو می باشد. سایر آسیب های مرتبط که احتمال بروز کیست مینیسک را افزایش می دهند عبارتند از: آسیب غضروف مفصلی، آسیب قبلی زانو، پارگی رباط صلیبی قدامی، دژنراتیو مینیسک که بر اثر افزایش سن ایجاد می شوند.

کیست مینیسک بیشتر در مینیسک خارجی دیده می شود.

• کیست بیکر ( bakers cyst ) یا کیست پشت زانو

برآمدگی است که بر اثر تجمع مایع مفصلی در قسمت پشتی کپسول مفصلی زانو (ناحیه پوپلیتئال Popliteal area) ایجاد می شود، از این رو به آن کیست پوپلیته یا پوپلیتئال هم می گویند. کیست بیکر شایع ترین علت درد زانو و تورم پشت زانو می باشد. این کیست می توانند باعث درد متوسط زانو در خلف زانو و محدودیت در انتهای حرکات زانو شوند. تقریبا هر عاملی که موجب تورم زانو و افزایش مایع  مفصلی زانو شود می تواند باعث ایجاد کیست بیکر شود. به طور کلی پاتولوژی های شایع همراه عبارتند از : پارگی های منیسک ها ، ضایعات غضروفی ، سینوویت مفصلی زانو ، آرتریت روماتویید و  استئوآرتریت زانو.

این کیست ها در کودکان نیاز به جراحی ندارند.

در افراد بالغ بدون درمان عامل زمینه ای تخلیه کیست با عود بالا همراه است.

• کیست آنوریسمی استخوان  ABC) Aneurysmal Bone Cyst )

یک ضایعه کیستیک خوش خیم نادر اما مخرب استخوان است. این کیست استخوانی شامل حفرات مملو از خون می باشد که به سرعت رشد می کند و بافت استخوانی اطراف را از بین می برد. ضربه یا ضایعات استخوانی موجود (شامل تومور سلول ژانت ، کندروبلاستوما یا دیسپلازی فیبری ) از علل ایجاد این کیست ذکر شده اند. کیست استخوانی آنوریسم ممکن است در هر استخوانی ایجاد شود ، اما بیشتر در اطراف زانو ، لگن یا ستون فقرات یافت می شود. در اطراف زانو عموما در متافیز استخوان های بلند تیبیا و فیبولا دیده می شود.

علائم کلی کیست های ناحیه زانو

• درد موضعی
• برآمدگی سفت در محل کیست (با کشیده شدن زانو ممکن است کیست آشکارتر شود)
• گاهی اوقات یک برآمدگی بدون درد
• علائم مکانیکی مانند قفل کردن و کلیک کردن زانو
• تورم تاخیری یا متناوب زانو
• ضعف یا لنگش (گیرافتادگی عصبی عروقی)

تشخیص

معاینه بالینی زانو، اولتراسوند یا ام آر آی به منظور تایید تشخیص کیست انجام می‌شود.

درمان

به طور کلی سن، علت شناسی، ضایعات همراه و میزان علائم بالینی ، عوامل اصلی در تعیین نوع درمان هستند. در برخی موارد درصورت عدم درمان به موقع ممکن است اندازه کیست افزایش یابد و میزان آسیب به مفصل زانو بیشتر شود.

به طور کلی خط اول درمان کیست های ناحیه زانو عبارتند از:

• استراحت،تغییر سبک زندگی ، پرهیز از چهار زانو و دو زانو نشستن، پرهیز از اعمال جهشی، دویدن و بلند کردن اجسام سنگین.
• فیزیوتراپی
• استفاده از داروهای NSAID
• معمولا تزریق استروئید یا داروهای ضد التهابی ، آسپیراسیون، منجر به تسکین موقتی علائم می شوند. این روش در کیست‌ها ی منیسک مرتبط با پارگی‌های دژنراتیو منیسک در افراد مسن‌تر ، نتایج ضعیفی داشته است.

درمان جراحی برای بیمارانی که به طور مداوم علامت دار هستند و درمان های غیرجراحی موثر واقع نشده اند، انجام می شود و هدف اصلی در این درمان کیست های علامت دار کاهش افیوژن مفصلی و تخریب دریچه میان بورس و مفصل است. درمانهای جراحی باز و آرتروسکوپی در مواردی که درد و تورم آزاردهنده بوده و همراه با محدودیت حرکت زانو باشد به کار می رود. قبل از برداشت جراحی کیست، باید عامل زمینه ای ( مانند پارگی منیسک ) درمان گردد، در غیر این صورت عود کیست شایع است.

دکتر سلیمانها

متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو ( mehran soleymanha )
استاد تمام گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی گیلان و عضو انجمن جراحان زانو و آسیب های ورزشی
کلینیک زانوی رشت (rasht knee clinic)