آناتومی زانو _ عضلات مرتبط با مفصل زانو
عضلات مرتبط با مفصل زانو : همانطور که قبلا هم گفته شد مفصل زانو بزرگترین مفصل بدن انسان است و ران را به ساق پا متصل میکند. زانو باید کل وزن بدن را هنگام ایستادن تحمل کند، و هنگام راهرفتن یا دویدن وزن بیشتری به آن تحمیل میشودبه همین دلیل زانو و مشکلات زانو از جمله بیماریهای بسیار شایع در همه سنین است.دو دسته عمده عضلات در ناحیه ران وجود دارند که بر روی زانو اعمال اثر می کنند که در ادامه به توضیح هر کدام می پردازیم.
عضلاتِ چهارسر یا کوادری سپس (Quadriceps muscles) :
عضلات چهارسررانی، عضلاتی هستند که در قسمت جلوی ران قرار دارند و با انقباض آن تاندون چهارسر و بدنبال آن کشکک و به دنبال آن تاندون کشکک به بالا حرکت کرده و زانو صاف می شود.عضلات چهارسرران از چهار عضله تشکیل شدهاند که یکی از انها عضله پهن داخلی مورب (VMO) نام دارد. عضلهی VMO نقش بسیار مهمی در بین عضلات چهارسررانی دارد و تقویت عضلات چهار سر ران در برنامههای توانبخشی بسیار مهم است.
درمان :
ورزشهای تقویت عضلات چهار سر زانو یکی از بهترین راهها برای درمان درد زانو است. افرادی که ورزشهای تقویت عضلات چهارسرران را انجام میدهند، درد کمتری دارند، ظرف مدت زمان کوتاهتری پس از آسیبدیدگی ریکاور میشوند، عملکرد فیزیکی بهتری دارند و در نتیجه احتمال بروز آسیبدیدگی یا شکستگی استخوانهای پا برای آنها کمتر است.
حرکات اصلاحی برای تقویت چهار سر زانو میتواند برای تسکین درد زانو و همچنین پیشگیری از بروز درد زانو(به علل مختلف) بسیار موثر باشند.هرچه قدر که عضلات ران پا ضعیفتر باشند، مفصل زانو کمتر پشتیبانی میشود و فشار بیشتری بر آن وارد میشود.
با وارد آمدن فشار بیشتر بر زانو، احتمال بروز مشکلات مرتبط با مفصل زانو نیز بسیار بیشتر است.
عضلات همسترینگ ( Hamstring muscle )
عضلات همسترینگ در سطح پشتی یا خلفی استخوان ران قرار داشته و توسط تاندون های همسترینگ که به بالا و پشت تیبیا متصل می شوند زانو را خم می کنند.این عضلات عبارتند از:
عضله دوسر یا بی سپس Biceps muscle
این عضله دو سر بلند و کوتاه دارد. سر بلند عضله از توبروزیته ایسکیوم در ناحیه لگن منشا گرفته و سر کوتاه آن از سطح پشتی استخوان ران شروع میشود. هر دو سر عضله در سطح پشتی و خارجی ران به سمت پایین آمده وتوسط یک تاندون به سر استخوان نازک نی یا فیبولا میچسبد.این عضله فلکسور یا خم کننده زانو و اکستانسور یا باز کننده مفصل ران است. عضله دو سرتوسط عصب سیاتیک عصب دهی میشود.
عضله سمی تندینوسوس Semitendinosus muscle
تاندون این عضله در بالا از توبروزیته ایسکیوم در ناحیه لگن منشا میگیرد. عضله در سطح پشتی و داخلی ران به پایین آمده و در پایین به توسط تاندون بلندی همراه با تاندون های عضلات گراسیلیس و سارتوریوس به سطح داخلی و قدامی کندیل داخلی استخوان تیبیا میچسبد.
محل اتصال تاندون های این سه عضله را به جهت اینکه مانند پنجه غاز سه شاخه است پنجه غازی یا پس آنسرینوس Pes anserinus می نامند. انقباض این عضله موجب فلکشن یا خم شدن مفصل زانو و اکستنشن یا باز شدن مفصل ران میشود. عصب این عضله از سیاتیک است.
عضله سمی ممبرانوسوس Semimembranosus muscle
خصوصیات این عضله مانند سمی تندینوسوس است.با این تفاوت که تاندون آن در پایین بجز به کندیل داخلی تیبیا به سطح خلفی کندیل داخلی استخوان ران و به لیگامان های پشت کپسول زانو هم میچسبد.
متخصص ارتوپدی – فوق تخصص جراحی زانو در رشت