اختلاف طول اندام تحتانی

اختلاف طول اندام تحتانی (Lower Limb Length Discrepancy)

دو اندام تحتانی در افراد طبیعی می توانند تا 1 سانتی متر تفاوت طول داشته باشند. تفاوت بالای 1 سانتی متر بین دو اندام تحتانی می تواند منجر به ایجاد علائم در بیماران شود. (راه رفتن و دویدن را برای بیمار دشوار سازد)

تفاوت طول پاها (اندام تحتانی) معمولا زمانی که کودک شروع به راه رفتن می کند توسط والدین تشخیص داده می شود. در برخی موارد تفاوت در طول پاها از دوران نوزادی بوده اما در برخی دیگر این تفاوت طول به دنبال بیماری یا آسیب ایجاد می شود.

استخوان هایی که در اختلاف طول اندام تحتانی نقش دارند استخوان های ران (فمور) و درشت نی (تیبیا) هستند. رشد استخوان های تیبیا و فمور که از نوع استخوان های بلند هستند، در محل هایی در انتهای استخوان به نام صفحه رشد (Growth Plate) اتفاق می افتد.

در صورت آسیب یا عفونت در صفحه رشد، استخوان ممکن است کندتر یا سریع تر رشد کند.

علل اختلاف طول اندام های تحتانی

• آسیب های صفحه رشد

اگر استخوان فمور یا تیبیا شکسته شده در وضعیت نامناسب و کوتاه جوش بخورد، طول اندام ها غیر یکسان می شود.

اگر بدنبال ضربه و یا شکستگی در دوران کودکی، صفحه رشد استخوان ران یا ساق آسیب ببیند، ممکن است آن استخوان خوب رشد نکرده و کوتاه تر از استخوان طرف مقابل باقی بماند. گاهی در بچه ها استخوان ران بعد از شکستگی و جوش خوردن دچار افزایش رشد می شود که ممکن است نتیجه آن بلندتر شدن ران طرف آسیب دیده باشد.

در مقایسه تاثیر صفحات رشد در رشد کلی اندام تحتانی، صفحه های رشد اطراف زانو یعنی دیستال فمور(37%) و پروگزیمال تیبیا (28%) تاثیر بیشتری نسبت به صفحه رشد پروگزیمال فمور (15%) و دیستال تیبیا (21%) در رشد اندام تحتانی دارند. در نتیجه شکستگی های اطراف زانو بیشتر باعث اختلاف طول بین دو اندام تحتانی می شوند.

• عفونت استخوان

عفونت های استخوانی در زمان کودکی ممکن است موجب اختلاف طول قابل توجه در اندام های تحتانی در سنین بالاتر شود.

• بیماری های مادرزادی

بعضی بیماری های مادرزادی مانند نوروفیبروماتوز، استئوکندروم های متعدد ارثی و یا بیماری اولیر می توانند موجب اختلاف طول اندام های تحتانی شوند.

• بیماری های التهابی

بیماری هایی که باعث التهاب مفاصل در دوره رشد می شوند، مانند آرتریت جوانان می توانند سرعت رشد اندام را تغییر داده و باعث اختلاف طول اندام ها شوند.

در برخی از بیماران علت تفاوت طول اندام تحتانی ایدیوپاتیک (ناشناخته) می باشد.

علائم اختلاف طول اندام های تحتانی

اختلاف طولی به اندازه 4 درصد (یا حدودا 4 سانتیمتر در یک فرد بالغ) می تواند باعث ایجاد علائمی مانند لنگش و خستگی در حین راه رفتن شود.

همچنین این بیماران بیشتر در معرض کمردرد می باشند.

تشخیص اختلاف طول اندام تحتانی

در معاینه، پزشک راه رفتن بیمار را مشاهده می کند و همچنین اختلاف طول اندام های تحتانی را اندازه گیری می کند. برای اندازه گیری طول اندام فوقانی پزشک فاصله بین خار فوقانی قدامی ایلیاک (ASIS) تا قوزک داخلی را اندازی گیری می کند.

برای تشخیص دقیق تر از روش تصویر برداری اسکنوگرام (Scanogram) استفاده می شود. به کمک اسکنوگرام که نوع خاصی از رادیوگرافی می باشد می توان طول اندام تحتانی را اندازی گیری نمود.

درمان اختلاف طول اندام تحتانی

با توجه به اندازه اختلاف طول اندام تحتانی، سن بیمار و علت ایجاد کننده اختلاف طول درمان متفاوت می باشد.

روش های درمانی در مقاله بعدی توضیح داده می شوند.