سفتی و بی حرکتی مفصل زانو (knee stiffness) مشکلی شایع به ویژه در افراد مسن و یا افرادی که از نظر بدنی بسیار فعال هستند می باشد.
این عارضه می‌تواند در نتیجه انعطاف پذیری ضعیف یا بی تعادلی‌های عضلانی در پا‌ها رخ دهد و باعث محدودیت حرکتی زانو شود. ممکن است با هیچ علامت دیگری همراه نباشد و یا در مواردی با درد و تورم همراه باشد . گاهی اوقات نیز ممکن است کمی قرمزی، گرمی، بی حسی و سوزن سوزن شدن نیز در محل درد وجود داشته باشد.
علل سفتی زانو
سفتی زانو و کاهش دامنه حرکت آن می‌تواند خودبه‌خود یا به دنبال یک آسیب یا جراحی یا به دلیل بیماری خاصی ایجاد شود. موارد زیر از جمله دلایل شایع بروز سفتی زانو هستند:
استئوآرتروز زانو
ساییدگی و فرسایش غضروف زانو منجر به تخریب غضروف و استخوان می‌شود . در این عارضه فضای بین استخوان ها کاهش می یابد، در نتیجه موجب خشکی و سفتی زانو می شود که معمولا در اول صبح و پس از استراحت به مدت طولانی، شدیدتر است و به سرعت با فعالیت بدن شدت آن کاهش می یابد.
آسیب دیدگی منیسک
حرکت ناگهانی یا پیچ خوردن زانو می‌تواند موجب آسیب دیدگی یا پارگی منیسک شود. علاوه براین با افزایش سن، منیسک ها مستعد فرسایش و درنتیجه پارگی می‌شوند. آسیب و یا پارگی منیسک می تواند باعث سفتی و بی حرکتی زانو شود و ممکن است فرد علائمی مانند درد، تورم و قفل شدن زانو را تجربه کند.
گاهی اوقات نیز ممکن است بخشی از غضروف آسیب دیده درون مفصل گیر کند و در نتیجه موجب محدود کردن حرکت آن شود، به این حالت قفل شدن زانو گفته می شود.
آسیب دیدگی رباط ها
آسیب رباط ، کشیده شدن بیش از حد، پیچ خوردگی جزئی و یا پارگی رباط‌های زانو ( مانند آسیب رباط صلیبی قدامی و خلفی) ممکن است باعث خونریزی درون مفصل، تورم، سفتی زانو شده و باعث محدودیت در حرکت زانو شوند .
آرتریت روماتوئید
تورم غشا سینوویال در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید موجب احساس سفتی و درد در زانو می‌شود. آرتریت روماتوئید معمولا هر دو زانو را تحت تاثیر قرار می‌دهد که اغلب با قرمزی، تورم و گرم شدن آن ناحیه همراه است.
تروما و تجمع مایع مفصلی (آب آوردن زانو)
آسیب جزیی موجب التهاب درون مفصل زانو و افزایش تولید مایع سینوویال می شود. در آسیب های شدیدتر، ممکن است به طور مستقیم درون مفصل خونریزی ایجاد شود، که به آن همارتروز گفته می شود و می تواند باعث ایجاد تورم قابل توجهی شود. میزان تورم به شدت جراحت بستگی دارد. هر گونه تجمع آب اضافه در مفصل، با اشغال فضا در مفصل، حرکت آن را محدود می کند و می تواند باعث بروز خشکی و سفتی مفصل زانو شود.
شکستگی ها
شکستگی های استخوانی طراف مفصل زانو نیز به دلیل ایجاد درد، بی ثباتی و بی نظمی در مفصل زانو، می تواند موجب خشکی ، سفتی و بی حرکتی مفصل زانو شوند.
آرتروفیبروز
این یک وضعیت نادر است که می تواند در اثر جراحت و یا عمل جراحی ایجاد شود و باعث محدودیت و دردناک شدن حرکت مفصل زانو می شود.
التهاب تاندون (تاندونیت)
التهاب یا آسیب تاندون ها می تواند حرکت طبیعی مفصل زانو را محدود کند.
دلایل نادر دیگری نیز در مورد ایجادد سفتی زانو وجود دارند که باید بیمار تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرد مانند تومورها و رشد غیر طبیعی استخوان ، عفونت مانند استئومیلیت (عفونت استخوان) یا آرتروز سپتیک (آرتروز عفونی) و …
تشخیص
- معاینه بالینی توسط پزشک و بررسی سوابق، مکانیسم آسیب و نیز فعالیت های اخیر
- تصویربرداری توسط MRI یا اشعه ی X
روش های درمان
انتخاب روش درمان سفتی زانو تا حدی به دلیل بروز این شرایط بستگی دارد. برای آسیب دیدگی‌های و مواردی که سفتی زانو شدید یا پایدار است،
- استفاده از کورتیکواستروئید‌ها
- دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی
- فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد و تحرک کلی زانو
- در مورد سفتی زانو ناشی از ورم، پزشک شما ممکن است خون و مایع اضافی جمع شده در آن ناحیه را تخلیه کند.
- درمان جراحی
