تورم و التهاب بورس زانو ، بورسیت زانو نامیده می شود که از علل شایع بروز درد و محدودیت حرکتی مفصل زانو هستند. بورس ها کیسه های کوچک ژله مانندی هستند که در اطراف مفاصل قرار داشته و باعث کاهش اصطکاک و تسهیل حرکت بین تاندون ها و استخوانها ، عضلات و پوست در نزدیکی مفاصل می شوند.
هر کدام از بورس ها در زانو ممکن است ملتهب شوند اما التهاب زانو بیشتر در کشکک زانو یا در قسمت داخلی زانو در زیر مفصل رخ می دهد.
علل التهاب بورسیت های زانو
- فشار مکرر و پایدار که موجب تحریک بورس می شود (حرکات تکراری در ورزش، شغلهایی که نیاز به زانو زدن زیاد روی سطوح سخت دارند)
- فعالیت بیش از حد یا شدید زانو ( فعالیتهایی نظیر دویدن زیاد روی سطوح سخت یا غیر یکنواخت )
- تروماهای حاد و ضربه مستقیم به بورس به دنبال افتادن یا ضربه ناگهانی به زانو
- بورسیت می تواند ناشی از عفونت مفصل یا عارضه خاص مانند نقرس یا آرتریت روماتوئید باشد
علائم بورسیت زانو
علائم و نشانه های بورسیت زانو بسته به میزان التهاب و دلیل ایجاد آن، گوناگون است . بورسیت زانو با علائمی از قبیل درد، تورم و حساسیت به لمس مشخص می شود. علائم معمولاً به تدریج شروع می شود و با گذشت زمان بدتر می شود.
تشخیص بورسیت زانو
- بررسی سابقه پزشکی و انجام معاینه بالینی توسط پزشک
- رادیوگرافی
- MRI
- سونوگرافی
- تخلیه مایع بورس (آسپیریشن ) : در صورت شک به بورسیت عفونی از مایع داخل بورس نمونه گرفته می شود و مورد ارزیابی آزمایشگاهی می گیرد
درمان بورسیت
بسته به علت بورسیت زانو و اینکه کدام بورس ملتهب شده است، پزشک ممکن است یک یا چند شیوه درمانی را پیشنهاد دهد. معمولاً درمان شامل ترکیبی از روش‌هایی است که با هدف کاهش درد و التهاب، حفاظت از بافت نرم آسیب دیده ، کمک در تسریع روند بهبودی و پیشگیری از بروز عوارض انجام می شود عبارتند از:
- استراحت و کنترل فعالیت‌های روزمره ( پرهیز از چهار زانو و دو زانو نشستن، پرهیز از اعمال جهشی، دویدن و بلند کردن اجسام سنگین)
- کمپرس سرد: روزی ۳ تا ۴ مرتبه و هر بار ۲۰ دقیقه کیسه حاوی یخ روی محل درد نگه داشته شود.
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. در موارد بورسیت عفونی پزشک یک دوره درمانی با آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند
- استفاده از زانوبند طبی برای محدود کردن حرکات زانو و فراهم آوردن فرصت بهبودی برای زانو می تواند کمک کننده باشد.
- فیزیوتراپی با هدف افزایش انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات ( فیزیوتراپی باید محافظه‌کارانه انجام شود تا موجب تشدید عارضه نشود. زمانی که تورم اولیه کاهش یافت یک برنامه کششی و تقویتی ملایم ارائه می‌شود که می‌تواند به بازیابی حرکات و افزایش قدرت برای تحمل فشار روی تاندون‌ها و مفصل زانو کمک کند)
- لیزر درمانی و استفاده از اولتراسوند روش های بی‌خطر، مؤثر و بدون درد برای کاهش التهاباتی نظیر بورسیت، التهاب تاندون یا آرتروز هستند که روند طبیعی بهبودی را تسریع می‌کنند.
- تزریق کورتیکواستروئید: اگر بورسیت تداوم یافت و به درمان‌های اولیه واکنشی نشان نداد، تزریق کورتیکواستروئید در محل بورس به کاهش التهاب و درد کمک می کند.
- آسپیراسیون : تخیله مایعات اضافی جمع شده داخل بورس توسط پزشک
- عمل جراحی: در بورسیت مزمن و مواردی که روش‌های درمانی غیرتهاجمی ذکر شده برای درمان مؤثر واقع نشود ممکن است پزشک انجام عمل جراحی برای برداشتن بورس را توصیه کند.
راههای پیشگیری از بورسیت زانو
- اگر نوع کار فرد نیاز به زانو زدن به دفعات زیاد دارد، استفاده از پد در هنگام زانو زدن برای جلوگیری از ایجاد بورسیت موثر است
- در صورت انجام حرکات تکراری زانو، به دفعات منظم استراحت کنید
- تقویت ماهیچه های اطراف مفصل زانو
- قبل از ورزش حتما بدن خود را گرم کنید.
- اگر نیاز به راه رفتن منظم دارید استفاده از کفش مناسب و زانو بند می تواند در پیشگیری از بورسیت زانو موثر باشد
- بلند کردن وسایل به نحو مناسب باید صورت گیرد. زانوها باید هنگام بلند کردن اشیاء به طور کامل خم شود
