آسیب رباط جانبی داخلی (MCL)

آسیب رباط جانبی داخلی (MCL) : یکی از شایع‌ترین آسیب‌های لیگامانی زانو است. MCL استخوان ران (femur) را به استخوان درشت‌نی (tibia) در ساق پا متصل می‌کند و از باز شدن زانو به طرف داخل (به سمت زانوی مقابل) جلوگیری می‌کند. آسیب MCL اغلب به دلیل وارد شدن ضربه‌ای از بیرون که زانو را به داخل هل می‌دهد ایجاد می‌شود.

علائم

• درد قسمت داخلی زانوی درگیر؛ این درد در عرض چند ساعت به بیشترین میزان خود می‌رسد
• تورم در محل آسیب
• کبودی
• ناپایداری زانو و احساس “خالی کردن” آن

تشخیص

اغلب اخذ شرح‌حال دقیق از نحوه‌ی ایجاد آسیب و علائم کنونی و معاینه‌ی فیزیکی برای شناسایی محل و شدت آسیب کافی است و پزشک با معاینه به آسیب MCL و وجود یا عدم آسیب سایر ساختمان‌های زانو پی می‌برد.رادیوگرافی ساده (Plain X-ray) هرچند آسیب لیگامنت‌ها را نشان نمی‌دهد اما می‌توان با آن شکستگی‌های احتمالی استخوان‌ها را رد کرد.MRI تصویر به مراتب دقیق‌تری از لیگامنت‌ها و دیگر بافت‌های نرم تشکیل دهنده‌ی زانو ارائه می‌دهد و در صورت شک به آسیب سایر اجزای زانو می‌توان از آن استفاده کرد.

تشخیص آسیب رباط جانبی داخلی (MCL)

درمان

آسیب‌های MCL به ندرت به جراحی نیاز دارند و تنها در صورتی که دوره کامل درمان غیرجراحی مؤثر نباشد و یا سایر اجزای مفصل زانو هم آسیب دیده باشند ممکن است پزشک جراحی را پیشنهاد کند.درمان غیرجراحی شامل روش‌هایی برای کنترل درد و جلوگیری از ایجاد آسیب بیشتر با زانوبند لولایی (Hinged knee brace) به مدت ۴ تا ۶ هفته و پس از آن درمان بازتوانی می‌باشد.جهت کنترل درد می‌توان از کمپرس یخ به مدت ۲۰ دقیقه هر ۲ تا ۳ ساعت یک‌بار و به مدت ۲ تا ۳ روز استفاده کرد. استامینوفن و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) هم برای کاهش درد تجویز می‌شوند.

بانداژهای الاستیک با فشار ملایمی که ایجاد می‌کنند و نیز زانوبند می‌توانند کمک کننده باشند؛ البته بی‌حرکتی کامل زانو آن هم به مدت طولانی توصیه نمی‌شود و هرچه سریع‌تر باید تمرینات برای بازگرداندن حرکت کامل به زانو و انتقال وزن بدن روی آن را آغاز نمود.

بازتوانی و فیزیوتراپی

به طور کلی مهم‌ترین اصل در بازتوانی آسیب‌های MCL آغاز هرچه سریع‌تر تحرک مفصل و منتقل کردن وزن بدن روی زانو در صورت تحمل است. هدف اولیه هنگام فیزیوتراپی، بازگرداندن دامنه‌ی حرکتی و پس از آن تقویت عضلات چهارسر ران (ابتدا با تمرینات ایزومتریک و سپس تمرینات ایزوتونیک) است. فعالیت‌های عمومی نیز از راه رفتن معمولی شروع شده و با دوی آهسته (در حد تحمل)، دویدن با سرعت بالاتر در خط مستقیم و سپس دویدن در مسیرهای مارپیچ و منحنی‌شکل و تا زمان رسیدن به فعالیت‌های کامل قبل از آسیب ادامه می‌یابد.

مدت زمان لازم برای بازگشت کامل فرد به فعالیت‌های قبلی و یا ورزش حرفه‌ای بستگی زیادی به میزان پایبندی وی به برنامه‌ی بازتوانی دارد و زمانی مشخص می‌شود که شخص دامنه‌ی حرکتی و قدرت کامل را به دست آورد.به طور کلی می‌توان گفت بیشتر افراد طی ۶ تا ۸ هفته می‌توانند به سطح قبلی فعالیت‌های خود باز گردند.

همراهان عزیز برای مشاهده دیگر آسیب های لیگامانی کلیک کنید.

دکتر مهران سلیمانها:

متخصص ارتوپدی – فوق تخصص جراحی زانو در رشت