زانو درد ناشی از التهاب تاندون عضله سمی ممبرانوس (Semimembranosus tendinopathy) یک علت غیر شایع دردهای مزمن زانو در قسمت خلفی و میانی آن است که به دلیل عدم شناخت کافی شرایط، ممکن است به درستی تحت تشخیص و یا درمان قرار نگیرد.
عضله سمی ممبرانوس یکی از سه عضله کمپارتمان خلفی ران یا عضلات پشت ران است که با نام عضلات همسترینگ شناخته می شوند. مهمترین عملکرد عضله سمی ممبرانوس خم شدن و چرخش داخلی مفصل زانو است ، همچنین لگن را تثبیت می کند و نقش مهمی در اکستنشن یا باز شدن مفصل ران دارد. عصب این عضله از سیاتیک است و تاندون آن در پایین بجز به کندیل داخلی تیبیا به سطح خلفی کندیل داخلی استخوان ران و به لیگامان های پشت کپسول زانو هم می چسبد و نقش مهمی در حمایت زانو در قسمت خلفی دارد.
مکانیسم های شایع التهاب تاندون عضله سمی ممبرانوس:
خم شدن های مکرر زانو موجب افزایش اصطکاک تاندون سمی ممبرانوس با کپسول مفصلی ، کندیل میانی فمور ، قسمت میانی پلاتو تیبیا و تاندون semitendinosus می شود. افزایش اصطکاک و تکرار فشار یا استرس ناگهانی تاندون می تواند منجر به تغییرات دژنراتیو در تاندون و همچنین تحریک بورس شود.
علل شایع ایجاد التهاب تاندون عضله سمی ممبرانوس عبارتند از:
- ضربه مستقیم به خلف بخش داخلی زانو
- استرس تاندون به دلیل کشش ناگهانی شدید
- فعالیتهایی که شامل تکرار و یا استفاده شدید از زانو و باسن است (وزنه برداری یا کوهنوردی ، دویدن)
- برنامه بدنسازی نادرست و عدم گرم کردن صحیح قبل از فعالیت
- استحکام و انعطاف پذیری ضعیف عضله
- سایر آسیب های همراه مثل کندرو مالاسی پاتلا و پارگی منیسک
- پاهای صاف و تراز نامناسب زانو
این عارضه در افراد مسن مبتلا به استئوآرتریت که دچار استئوفیت زانو می باشند نیز ممکن است رخ دهد.
در اکثر موارد بورس زیر این تاندون نیز ملتهب می شود. همچنین عصب پرونئال نیز از این منطقه عبور می کند که در مواردی ممکن است بصورت همزمان و یا جداگانه آسیب ببیند.
بررسی علائم و تشخیص:
علامت این عارضه معمولا ضخیم شدن تاندون ، تندرنس در محل تاندون و وجود درد آزاردهنده و پیشرونده در جنبه خلفی-داخلی زانو می باشد.
در برخی موارد در پی افزایش نسبتاً ناگهانی و قابل توجه همسترینگ در فعالیت های استقامتی مانند دویدن ، دوچرخه سواری ، پیاده روی از پله ها یا خم شدن ناگهانی عمیق زانو، ممکن است درد به شکل حاد و شدید بروز کند.
تشخیص این عارضه از طریق:
- بررسی تاریخچه بیمار
- معاینه فیزیکی
در معاینه فیزیکی معمولاً نزدیکی محل اتصال به تیبیا در قسمت دیستال تاندون sememembranosus یا در خلف کوندیل داخلی تیبیا تندرنس و حساسیت وجود دارد.
اگر زانو را 20 درجه خم کنیم و سپس سعی در چرخش زانو نماییم درد شدیدی ایجاد می شود.
- MRI
- سونوگرافی
درمان:
به دلیل کم بودن مطالعات در مورد این عارضه میزان اثربخشی اقدامات درمانی مختلف هنوز به طور قطعی مشخص نشده است. با این حال می توان از اقدامات زیر برای کاهش علائم استفاده کرد:
- رفع عامل زمینه ساز
- استراحت نسبی موضع آسیب دیده
- استفاده از یخ برای تسکین علائم
- استفاده از ارتوز مناسب
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- تزریق موضعی استروئید
- فیزیوتراپی به منظور تقویت عضلات همسترینگ
- درمان Shockwave یک روش درمانی ایمن و مؤثر برای بیماران مبتلا به تاندونوپاتی مزمن است
بهبودی ممکن است 1 تا 3 ماه به طول بینجامد.
