استئولیز Periprosthetic
به طور کلی استئولیز (osteolysis)، تحلیل یا تخریب استخوان می باشد. این اختلال در فرایند بازسازی استخوان، تخریب استخوان و مفصل‌های اصلی بدن می تواند بر اثر عوامل متعددی به وجود بیاید. از جمله عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به استئولیز استخوان عبارتند از:
- کیست‌ها و سلول‌های سرطانی در استخوان‌ها
- تعویض مفصل لگن، زانو یا شانه و جایگزین کردن آن‌ها با ایمپلنت‌ها و مفصل‌های مصنوعی (استئولیز Periprosthetic)
- مبتلا بودن به بیماری آرتروز و تحلیل رفتن استخوان‌ها
- بروز عفونت‌های استخوانی در بخشی از استخوان‌های بدن
استئولیز Periprosthetic
ساییدگی مفصل و تخریب استخوان در اطراف مفصل مصنوعی، استئولیز Periprosthetic نامیده می شود. تمام انواع ایمپلنت ها (فلزی، پلیمری و سرامیکی) می توانند ذراتی را آزاد کنند که باعث اشکال در سلول های استخوان ساز شود. در استئولیز در اطراف پروتز (استئولیز Periprosthetic) ، مفصل‌های مصنوعی جایگزین شده ذرات ریزی را در اطراف خود تولید می‌کنند، ذرات آزاد شده اطراف مفصل باقی می مانند و به مرور زمان استخوان اطراف ایمپلنت را نازک و سست می کنند که ممکن است در مدت زمان طولانی باعث ساییدگی و تخریب استخوان‌های کناری آن شوند. استئولیز Periprosthetic به عنوان یکی از عوارض استفاده از ایمپلنت‌های مصنوعی شناخته می‌شود. این پاسخ التهابی ممکن است در نهایت، به از دست رفتن استخوان و لق شدن مفصل منتهی شود.
علائم استئولیز Periprosthetic
ایجاد استئولیز در اطراف پروتز یک بیماری خاموش و بدون علامت است. در ابتدا زمانی که ذرات ریز در مجاورت مفصل مصنوعی و استخوان‌های دیگر منتشر می‌شود، هیچ نشانه و علامتی از خود بروز نمی‌دهند، این مشکل زمانی آشکار می شود که از لحاظ ساختاری اشکالی ایجاد شود و یا بخش های مفصل از لحاظ مکانیکی لق شوند. بنابراین این عارضه در ابتدا بدون علامت است و پس از پیشرفت و به مرور زمان ساییدگی و تخریب استخوان‌های مجاور علائمی شامل درد، تورم و التهاب، محدود شدن دامنه حرکتی مفصل بروز می یابند.
تشخیص استئولیز استخوان
- معاینات فیزیکی و گرفتن شرح حال از بیمار
- ضایعات ناشی از لق شدن و استئولیز ایمپلنت از طریق تصاویر رادیوگرافی قابل مشاهده است.
- انجام تست‌های آزمایشگاهی، سی تی اسکن، نمونه برداری از بافت استخوانی یا بیوپسی، اسکن PET، انجام آزمایش خون سایر روش های تشخیصی مختلفی هستند که بنا به صلاحدید پزشک معالج برای تشخیص استئولیز و میزان عارضه می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
روش های درمان استئولیز استخوان
انتخاب نوع روش درمانی به میزان آسیب دیدگی و تخریب استخوان بستگی دارد.
- دارو درمانی
چنانچه عوارض ناشی از استئولیز استخوان، درد و التهاب استخوانی باشد، داروهای خوراکی و تزریقی تسکین دهنده درد و ضد التهاب غیر استروئیدی می توانند در کاهش علائم عارضه موثر باشند.
- درمان جراحی
در بیمارانی که عارضه پیشرفت زیادی داشته باشد و تحلیل استخوان گسترده‌تر شده باشد، نیاز به جراحی تعویض مجدد مفصل زانو می باشد. معمولا جراحی تعویض مجدد دشوارتر و پرهزینه تر از جراحی اولیه است و میزان موفقیت آن ها به نسبت پایین تر است.
مهم ترین اقدام برای کاهش استئولیز استخوان اطراف مفصل تعویض شده، کاهش ساییدگی است. امروزه پیشرفت های مهمی در فرایند ساخت مواد، ایجاد تغییر در سطوح برخورد و طراحی ایمپلنت های بدون ایجاد ساییدگی ایجاد شده است.
