عوارض شکستگی استخوان‌های اطراف مفصل زانو

شکستگی های اطراف زانو شامل شکستگی پایین (دیستال) استخوان ران، بالای (پرگزیمال) استخوان ساق و شکستگی استخوان کشکک می باشند. همراه با این شکستگی ها، علاوه بر استخوان ممکن است سایر قسمتهای زانو مانند لیگامانها، منیسک ها، عروق و اعصاب یا پوست نیز آسیب ببینند که بررسی و درمان آنها حین درمان شکستگی حائز اهمیت است.

در شکستگی های اطراف مفصل ممکن است خط شکستگی خارج مفصل باشد و یا به داخل مفصل راه پیدا کند و یا ترکیبی از هر دو باشد (در اکثر مواقع علت محدودیت حرکات مفصلی ناشی از هر دو عامل می باشد)

عدم درمان مناسب یا جاانداری صحیح این دسته از شکستگی ها ممکن است منجر به ایجاد عوارض جدی و اختلال عملکرد مفصل زانو شوند. عوارض ایجاد شده بر اساس شدت ، مدت زمان بعد از آسیب، محل آسیب و وجود برخی بیماری های زمینه ای متفاوت هستند.

عوارضی که که معمولا به دنبال شکستگی استخوان‌های اطراف مفصل زانو پدید می آیند عبارتند از:

• خشکی تاندون ها و رباط های اطراف مفصل

عدم تحرک و خم و راست کردن مفصل به علت درد بعد از شکستگی ،  موجب محدود شدن حرکات مفصل و خشکی لیگامانهای آن می شود.

• ضعف و خشکی عضله

به علت بی حرکت نگه داشتن اندام، ممکن است عضله سفت و خشک شده و این عامل موجب محدودیت دامنه حرکت مفصل می شود.

• نکروز آواسکولر و سیاه شدن استخوان

این عارضه در اثر کاهش خونرسانی به سلولهای استخوان و مرگ سلولهای استخوانی و بافت احاطه کننده آن بروز می کند. مرگ سلول‌ها موجب می‌شود بعد از مدتی استخوان سفتی و قوام خود را از دست داده و نرم شود که می تواند موجب آرتروز و ساییدگی مفصل شود.

• بد جوش خوردن شکستگی استخوان

بد جوش شکستگی داخل مفصلی باعث می شود سطح مفصلی زانو تغییر شکل پیدا کرده و ناصاف شود که موجب اختلال در عملکرد و محدودیت حرکتی آن می شود.

همچنین بد جوش خوردن می تواند راستای محور استخوان ساق را تغییر بدهد که باعث می شود نیروی وزن بصورت نامتعادل بر روی مفصل زانو وارد شود و در دراز مدت موجب سائیدگی و آسیب آن می شود.

• میوزیت اسیفیکان

مشخصه این عارضه  استخوان‌سازی نابجا (heterotopic ossification) در نسج نرم است. پس از ضربه شدید و خونریزی در بافت های اطراف مفصل، سلول های بنیادی ( ( stem cell که از قبل در آن ناحیه وجود داشته اند فعال شده و تبدیل به سلول های استئوبلاست سازنده استخوان می شوند و باعث رشد فیبروبلاست ها و استخوان درون بافت نرم (به خصوص عضلات چهار سر ران) می شوند. درد، تندرنس، تورم و کاهش محدوده حرکتی مفصل زانو علائم این عارضه هستند.

• آرتروز زانو

این عارضه ممکن است به علت بد جوش خوردن شکستگی و یا آسیب غضروف، منیسک یا لیگامان های زانو که در حین شکستگی ایجاد شده اند بوجود آید.

• چسبندگی عضلات اطراف شکستگی

حین شکستگی استخوان اطراف زانو، ممکن است عضلات مجاور آن نیز صدمه بینند. این آسیب می تواند به صورت کوبیدگی و یا خونریزی درون بافت باشد و یا ممکن است لبه تیز استخوان شکسته شده باعث پارگی عضله مجاور شود. بهبودی عضله آسیب دیده همراه با تشکیل شدن بافت ویژه ای در محل پارگی است که به آن بافت اسکار (Scar tissue) می گویند. این بافت های جدید موجب چسبیده شدن عضلات به هم و به استخوان ها و مفاصل می شوند. چسبندگی عضلات اندام به استخوان زیرین در محل شکستگی مانع حرکت آزادانه عضله بر روی استخوان شده و متعاقب آن بیمار دچار محدودیت حرکتی در مفصل می شود.

• آرتروفیبروز زانو (سندرم سفتی زانو)

آرتروفیبروز زانو یا خشکی مفصل زانو (Knee Arthrofibrosis) عارضه ای است که پس از تروما یا جراحی های زانو، به دنبال ایجاد بافت اسکار و چسبندگی های فیبروزه در مفصل زانو رخ می دهد و میتواند باعث ایجاد درد،  کاهش دامنه حرکت زانو و ناتوانی بیمار در انجام فعالیت های روزانه شود.

• همارتروز زانو (خونریزی داخل مفصل زانو)

در این عارضه عروق خونی داخل زانو آسیب دیده و خونریزی می‌کنند، سپس خون در داخل فضای مفصل جمع می‌شود. زانو یکی از شایع‌ترین مفاصل بدن است که در آن همارتروز رخ می‌دهد و اگر این بیماری درمان نشود، می‌تواند منجر به آسیب دائمی شود. این عارضه ممکن است باعث از دست رفتن قدرت عضلات اطراف مفصل ، درد ، از کار افتادگی و عدم توانایی برای انجام فعالیت‌های روزمره و از بین رفتن غضروف زانو و ایجاد آرتروز گردد.

• آتروفی سودوک

این بیماری بصورت درد، تورم و خشکی مفصلی و معمولا به دنبال ضربه یا شکستگی و بی حرکت کردن عضو به وسیله آتل یا گچ بروز می یابد. این عارضه بعد از برداشتن گچ یا آتل خود را نشان می دهد و علت اصلی آن شناخته شده نیست ولی به نظر می رسد وقوع آن به علت ایجاد اختلالی در سیستم اعصاب سمپاتیک اندام باشد.