شکستگی های پلاتوی تیبیا از شکستگی های تروماتیک و مهم داخل مفصل زانو به شمار می روند.
این نوع شکستگی در حدود 1% کل شکستگی ها را شامل می شود.
بیشتر این شکستگی ها به دنبال تصادفات با سرعت و انرژی بالا و یا سقوط از ارتقاع ایجاد می شوند ، به همین علت علاوه بر آسیب های وارده به سطح مفصل زانو و کندیل های تیبیا، ممکن است منجر به صدمات همراه دیگر در رباط ها ، منیسک و حتی اعصاب و عروق شود که می تواند عملکرد زانو را مختل نموده و در صورت عدم درمان مناسب به ناتوانی بیمار منجر شود.
اهداف درمان
اهداف درمان در این شکستگی ها شامل جااندازی باز آناتومیک سطوح مفصل ، اصلاح فرورفتگی سطح مفصل ، پایدار نمودن استخوان و رباط ها ، حفظ محور مکانیکی زانو و برقراری حرکات مفصل زانو می باشد . ناتوانی در انجام هر یک از این موارد می تواند منجر به درد، ناپایداری، تغییر شکل، محدودیت حرکتی و در نهایت استئوآتریت زانو گردد.
عوامل موثر در انتخاب روش درمان
به طورکلی روش درمانی استاندارد برای تمام انواع این شکستگی ها وجود ندارد . در انتخاب نوع درمان عوامل مختلفی دخالت دارند که عبارتند از:
- نوع و شکل شکستگی
- میزان جابه جایی سطوح مفصل
- صدمات همراه
- وضعیت نسج نرم زانو پروگزیمال ساق
شکستگی های بدون جابه جایی یا با جابه جایی اندک را می توان به صورت غیرجراحی (گچ گیری و عدم وزن گذاری روی اندام آسیب دیده) درمان نمود.
روش جراحی برحسب نوع شکستگی، شامل رویکردهای استاندارد جلویی – داخلی یا جلویی – خارجی و به کمک پیچ و پلاک می باشد. همچنین در تصمیم گیری عمل جراحی لازم است وضعیت نسج نرم مورد توجه دقیق قرار گیرد.
عوامل تاثیرگذار بر نتیجه درمان
- جهت، میزان ، محل وارد شدن نیرو و همچنین موقعیت زانو در هنگام وارد شدن ضربه، تعیین کننده شکل و نوع شکستگی و میزان جابه جایی آن می باشند. نوع شکستگی تأثیر مهمی بر دامنه حرکتی زمان جوش خوردن و نتایج کارآیی زانو دارد ، به طوری که شکستگی های بالایی کندیلار یا شاتزکر نوع 5 و 6 نتایج عملکردی پایین تری دارند.
- علاوه بر شدت نیروی وارده، متغیرهای جنس ، سن و کیفیت استخوان هم در نوع شکستگی و نیز پیامد درمان تاثیر دارند . برای مثال مطالعات مختلف نشان داده اند که در افراد جوان بیشتر شکستگی ها همراه با آسیب های رباط می باشند و یا در بیمارانی که هنگام شکستگی و عمل جراحی سن کمتر از 40 ساله داشتند، نتایج درمان بهتر از سنین بالا بوده است.
در بررسی عملکرد بیماران مبتلا به شکستگی پلاتوی تیبیا، مهم ترین شاخص ها عبارتند از:
- دامنه حرکتی زانو
- زمان حصول جوش خوردگی
- توانایی بیمار در را ه رفتن
- توانایی بیمار در بالارفتن از پله
- میزان درد بیمار حین راه رفتن
- میزان درد بیمار حین استراحت
- قدرت عضلانی
- وجود و میزان ناپایداری در زانو
- میزان کاهش بازشدن فعال زانو
