علت و درمان ناپایداری زانو
ناپایداری مفصل زانو – آسیبهای وارد شده به مفصل زانوها اغلب منجر به ازدست‌رفتن تعادل و مشکلاتی حین حرکت می شوند. این عارضه با نشانه‌هایی مانند احساس شل بودن ساختارهای داخل زانو، احساس یا شنیدن کلیک از زانو، درد (ممکن است خفیف، متوسط یا خیلی شدید باشد)، احساس خالی‌کردن زانو، تورم متناوب و جمع شدن مایع داخل مفصل زانو همراه است.
ناپایداری زانو، با توجه به علت بروز و شدت عارضه، بر سطح فعالیتهای روزانه یا کیفیت زندگی فرد تاثیر می گذارد. در صورت عدم درمان به موقع و نادیده گرفتن عارضه، می تواند در درازمدت منجر به ساییدگی مزمن غضروف مفصل (استئوآرتریت) شود و بروز آسیب جدی و غیر قابل برگشت در ناحیه زانو گردد.
احتمال بروز ناپایداری زانو در ورزشکاران، افرادی که کار فیزیکی سخت انجام می دهد و از زانوی خود استفاده بیش می کنند، افراد دچار اضافه وزن یا چاقی شدید، افراد مسن با ضعف عضلانی و نیز افراد با سابقه قبلی آسیب مفصل بیشتر است.
علت ناپایداری زانو
ضربه ناگهانی، کشش بیش از حد و یا آسیب رباط های صلیبی یا جانبی ، آسیب منیسک و آسیب کشکک از اصلی ترین علت های ایجاد ناپایداری زانو هستند. همچنین ضعف مادرزادی یا اکتسابی ماهیچه ها و رباط ها نیز می تواند باعث بی ثباتی، ناپایداری و خالی شدن زانو شوند. شایع ترین عوامل ایجاد ناپایداری زانو عبارتند از:
- ضعف عضله چهارسرران یا همسترینگ
- پارگی رباط های نگهدارنده زانو : پارگی جزئی یا کامل هر یک از رباط های زانو ACL، PCL ، MCL و یا LCL ( به دلایل مختلف مانند ساییدگی و پارگی، استرس ناگهانی یا ضربه مستقیم)، معمولاً باعث بی ثباتی زانو و درد می شود. اگر پارگی مختصر باشد یا فرد دچار پیچ خوردگی جزئی باشد، درمان های غیرجراحی ممکن است به خوبی جواب دهند. در موارد پارگی کامل تقریباً همیشه نیاز به جراحی است.
- پارگی تاندون کشکک و ناپایداری کشکک : رباط‌ها و تاندون‌ها به نگه داشتن کشکک در جای خود کمک می‌کنند ، چنانچه در اثر یک آسیب تروماتیک یا ساییدگی شل یا پاره شوند، می تواند باعث بی‌ثباتی کشکک و در رفتگی آن به طرف خارج زانو شود. ژنتیک و ساختار استخوانی فرد نیز ممکن است باعث بی ثباتی کشکک شود.
- نقص های شدید استخوانی
- آسیب عضلانی
تشخیص ناپایداری مفصل زانو
- معاینه بالینی توسط پزشک
- استفاده از روش های تصویربرداری رادیوگرافی یا MRI
روش های درمان ناپایداری مفصل زانو
انتخاب روش درمان ناپایداری زانو به شدت عارضه بستگی دارد. غالبا در موارد بی ثباتی ساده زانو، روش های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و تقویت عضلانی، توصیه می شود. درمورد ضعف عضلات و تاثیر آن بر آسیب های زانو بیشتر بدانید. استفاده از زانوبند به فرد کمک می کند تا از فشار بیش از حد زانو در طول فعالیت های روزمره و ورزش جلوگیری کند.
اگر رباط ها دچار پارگی شده باشند و یا آسیب شدید و همزمان چند رباط های زانو رخ داده باشد ممکن است نیاز به جراحی باشد.
هنگامی که شدت تخریب و ساییدگی مفصل زانو زیاد باشد ممکن است پزشک عمل جراحی تعویض مفصل را موثرترین روش درمان معرفی کند.
دکتر سلیمانها
متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو ( mehran soleymanha )
استاد تمام گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی گیلان و عضو انجمن جراحان زانو و آسیب های ورزشی
کلینیک زانوی رشت (rasht knee clinic)
