آتروفی عضلانی و مشکلات زانو
آتروفی عضلانی ، از بین رفتن بافت عضلانی است. در این عارضه اندازه عضلات نسبت به حالت طبیعی کاهش می یابد و منجر به ضعف اندام و یا دشواری در برقرای تعادل شود.
علت بروز ، علائم و شدت آتروفی عضلانی در افراد مختلف متفاوت است. آتروفی عضلانی می تواند ناشی از عدم تحرک و استفاده از عضلات به مدت طولانی ، بالارفتن سن، سوء تغذیه، عوامل ژنتیکی ، برخی داروها، آسیب‌دیدگی ها (جراحت یا آسیب دیدگی اعصاب) و بیماری‌ها (مانند ام اس، التهاب مفاصل، میوزیت، ALS و …) باشد که بر روی دستگاه عصبی یا عضلانی-اسکلتی اثرگذارند
آتروفی عضلانی و مشکلات مفصل زانو
- انعطاف‌پذیری کم، ضعف و کاهش قدرت عضلات ناحیه زانو موجب تداخل عملکرد مفصل زانو، درد و محدودیت حرکتی زانو شده و در نهایت به خصوص با بالارفتن سن باعث کاهش فعالیت بیمار ، ضعف وآتروفی بیشتر عضلات می شود.
- در افرادی که قدرت عضلات همسترینگ ضعیف است، تحمل کمتری نسبت به فشار تمرین های ورزشی دارند. و در نتیجه احتمال کشیدگی و آسیب عضلات بیشتر خواهد شد.
- عدم قدرت عضلانی کافی در عضلات چهارسرران، می‌تواند در بروز مشکلات زانو تاثیر داشته باشد. هرچه قدر که عضلات ران پا ضعیف‌تر باشند، مفصل زانو کمتر پشتیبانی می‌شود. و فشار بیشتری بر آن وارد می‌شود. با وارد آمدن فشار بیشتر بر زانو، احتمال بروز مشکلات مرتبط با مفصل زانو نیز بسیار بیشتر است. خطر تحلیل غضروف زانو در افراد دارای ضعف چهار سر ران افزایش می یابد.
- علاوه بر این ضعف قابل توجه در عضلات ناحیه زانو می تواند باعث آسیب تاندون عضلات اطراف زانو نیز شود.
درمان
تغییر در سبک زندگی، ورزش منظم و فیزیوتراپی یا در موارد خاص، جراحی می‌تواند به بهبود علائم و کاهش سرعت آتروفی و ازدست دادن توده عضلانی کمک کند. انجام تمرینهای مناسب تقویت عضله های اطراف هیپ و چهارسرران می تواند به طور قابل توجهی باعث کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل زانو در این افراد شود.
تاثیر مداخلات توانبخشی
مداخلات توانبخشی با هدف بهبود قدرت عضلات پا و افزایش انعطاف پذیری می تواند به طور موثری از دردهای مزمن ناحیه زانو پیشگیری کند. یا آن را کاهش دهد. در بهبود عملکرد زانو، کنترل حرکتی یا تعادل فرد موثر باشد. به محافظت از زانوها در برابر آسیب بیشتر کمک کند. و همچنین خشکی صبحگاهی افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو را کاهش می دهد.
بنابراین پیشنهاد می شود حتی اگر بیمار دچار مشکلات ساختاری در زانو مانند آرتروز است ، از انجام تمرینات کشش و تقویت عضلات اطراف زانو مانند عضله چهار سر ران و عضله همسترینگ غافل نشود. بهترین تمرینات شامل تمرینات هوازی مانند راه رفتن روی سطح صاف ، استفاده از دوچرخه ثابت ، شنا و آب درمانی است. از انجام فعالیتهایی که باعث ایجاد فشار اضافی بر روی زانوها می شوند خودداری کنید. مانند زانو زدن ، خم کردن کامل زانو. و دویدن روی سطوح سختی مانند آسفالت یا بتن به ویژه دویدن در سراشیبی جلوگیری شود.
جلوگیری از بروز آتروفی عضلانی
در بسیاری موارد استفاده از رژیم غذایی مناسب و فعالیت جسمانی به جلوگیری از بروز آتروفی عضلانی کمک می کند. و باعث می‌شود تا شکل و اندازه عضلات به حالت قبل بازگردد.
دکتر سلیمانها
متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو ( mehran soleymanha )
استاد تمام گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی گیلان و عضو انجمن جراحان زانو و آسیب های ورزشی
کلینیک زانوی رشت (rasht knee clinic)
