درمان های غیر جراحی پارگی منیسک زانو
منیسک های زانو در تحمل فشارهای وارد بر زانو، پایداری و جلوگیری از ساییدگی مفصل زانو نقش مهمی دارند. پارگی منیسک زانو یکی از شایع ترین مشکلات زانو است. و اغلب در افرادی اتفاق می افتد که دچار ناپایداری های زانو (مثل پارگی رباط) و یا ضعف عضلات اطراف زانو هستند.
- پارگی منیسک در افراد جوان: معمولا به دلیل چرخش ناگهانی زانو حین ورزش های رقابتی و ورزش‌های پرتحرک که در آنها حرکات چرخشی مکرر تکرار می‌شوند رخ می دهد.
- پارگی منیسک زانو در افراد مسن‌تر: به صورت پارگی های دژنراتیو عرضی یا کندگی ریشه منیسک بروز می کند.
علائم پارگی منیسک
- پارگی منیسک ممکن است هیچ مشکلی برای بیمار ایجاد نکند و حتی بیمار نداند منیسک زانوی او پاره است.
- بیماران دچار پارگی منیسک اغلب از درد و علائم مکانیکی در زانو شکایت دارند. آنها ممکن است احساس کلیک کردن یا قفل شدن زانو را در حین حرکت توصیف کنند.
- معمولاً تورم متناوب با یا بدون درد بعد از فعالیت ورزشی را ذکر می کنند.
- هنگام معاینه فیزیکی حساسیت دردناک در امتداد خطوط مفصل داخلی و یا جانبی است.
- دامنه حرکت معمولاً طبیعی یا کمی محدود است.
آیا پارگی منیسک خودبه خود ترمیم می شود؟
منیسک از نظر خون رسانی به دو قسمت بیرونی و داخلی تقسیم می شود. قسمت های داخلی تر فاقد عروق خونی هستند ولی حاشیه بیرونی منیسک عروق خونی را دریافت می کند پس در صورت آسیب دیدن قدرت ترمیم دارد ولی این بدان معنی نیست که هر پارگی منیسک که در قسمت حاشیه ای آن باشد ترمیم خواهد شد.
به طور کلی فقـط در ناحیه 20-30 درصد خارجی منیسک ها رگ های خونی مناسـبی وجـود دارد و پارگی های این منطقه قابل ترمیم هستند. پارگی منیسک حتی اگر در قسمت حاشیه ای آن باشد خودبخود ترمیم نمی شود بلکه نیاز به درمان صحیح دارد.
درمان های غیر جراحی پارگی منیسک زانو
اغلب پارگی های گرید یک و دو منیسک نیاز به درمان جراحی نداند. هدف از درمان کاهش درد، بهبود علائم و پیشگیری از ایجاد مشکلات بیشتر در زانو است.
اینکه فرد دچار پارگی منیسک زانو به درمان جراحی نیاز دارد یا خیر توسط پزشک مورد بررسی قرار می گیرد. سن و سطح فعالیت بیمار ، اندازه پارگی، محل پارگی، نوع پارگی و اندازه آن، مدت زمانی که از پارگی گذشته، شدت و مدت علائم، سایر آسیب های همراه در تصمیم پزشک برای انتخاب نوع درمان موثر است.
- چنانچه پارگی های منیسک در افراد جوان به صورت منفرد باشند و منجر به علائم مکانیکی مانند قفل شدگی و گیر کردن زانو نشده باشند، معمولا درمان های غیر جراحی شامل درمان دارویی و فیزیوتراپی در بهبود درد این افراد موثر است.
- درمان های غیر جراحی کمک می کنند علائم بعد از 3 تا 6 ماه بهبود قابل توجهی داشته باشند.
- در افراد با اضافه وزن زیاد و افرادی که مدت زمان طولانی از ایجاد عارضه گذشته باشد درمان جراحی توصیه نمی شود.
در صورت بروز پارگی منیسک زانو پزشک ابتدا درمان های غیر جراحی را تو صیه می کند که شامل موارد زیر می باشد:
- استراحت و کاهش فعالیت
- مصرف داروهای ضدالتهابی
- تزریق کورتیکواستروئید موضعی
- فیزیوتراپی و ورزش های اصلاحی با هدف کنترل درد و تورم، کمک به بازگرداندن دامنه طبیعی تحرک زانو، بهبود قدرت در عضلات حمایت‌کننده زانو
- تحریک الکتریکی عصبی – عضلانی عضلات زانو با هدف تقویت عضلات اطراف زانو
- استفاده کوتاه مدت از بریس و یا عصا
- استفاده از کمپرس یخ در موارد حاد پارگی منیسک زانو می تواند باعث کاهش تورم و التهاب شود
- اصلاح فعالیت ها و جلوگیری از انجام فعالیت هایی است که باعث تشدید علائم می شود
- پرهیز از خم کردن بیش از 90 درجه زانو
- تغییر شرایط زندگی و کاهش وزن
در موارد پارگی منیسک شدید زانو که زندگی را برای فرد مشکل می کند و درمان های غیرجراحی تاثیری در بهبود علائم نداشته باشند و 3-6 ماه ادامه داشته باشد، درمان جراحی آرتروسکوپی توصیه می شود.
در موارد حاد، اندیکاسون های جراحی عبارتند از:
- افرادی که واروس شدید (پای پرانتزی) همراه با پارگی شدید منیسک داخلی دارند
- افراد زیر 45 سال با علائم مکانیکی مانند قفل شدن زانو
- در موارد مقاوم به درمان غیرجراحی که بعد از 3 تا 6 ماه پاسخی به درمان نداده اند
دکتر سلیمانها
متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو ( mehran soleymanha )
استاد تمام گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی گیلان و عضو انجمن جراحان زانو و آسیب های ورزشی
کلینیک زانوی رشت (rasht knee clinic)
