پارگی منیسک خارجی (Lateral Meniscus Tear)
پارگی منیسک خارجی : هر مفصل زانو دارای دو ساختار غضروفی هلالی است که منیسک خارجی (lateral meniscus) و داخلی (medial meniscus) را تشکیل می دهد. منیسک داخلی در قسمت داخلی زانو و منیسک خارجی در سمت بیرونی زانو قرار دارد. هر دو ساختار به عنوان ضربه گیر داخل مفصل، بین استخوان ران و تیبیا عمل می کنند.
منیسک خارجی بیضی‌تر و عریض تر از منیسک داخلی است ، نسبت به منیسک داخلی سطح بیشتری از پلاتوی تیبیا را پوشش می‌دهد. وظیفه منیسک خارجی زانو تنظیم حرکت مفصل و جذب ضربه است.
آسیب منیسک خارجی :
آسیب های منیسک خارجی غیرمعمول نیست و می تواند جزئی یا شدید باشد
این عارضه می تواند به طور ناگهانی در اثر یک آسیب تروماتیک ، یک حرکت چرخشی اجباری یا پیچ خوردگی در زانو رخ می دهد، یا ممکن است به دلیل کاهش خاصیت ارتجاعی مینیسک به تدریج بر اثر ساییدگی ایجاد شود.
این عارضه یکی از علل بروز درد در ناحیه بیرونی زانو می باشد.
آسیب منیسک خارجی در پارگی حاد ACL بیشتر دیده می شود.
ناحیه ی تحت آسیب ، در تصمیم گیری برای درمان مهم است:
- پارگی هایی که در یک سوم بیرونی منیسک (ناحیه ای که به عنوان ناحیه قرمز شناخته می شود) رخ می دهد، احتمال بیشتری دارد که خود به خود یا با ترمیم جراحی بهبود یابد. ناحیه قرمز غضروف ناحیه ای است که خون دارد. تامین خون به بدن توانایی بهبود پارگی را می دهد.
- ناحیه کم خون منیسک خارجی (دو سوم داخلی منیسک) ناحیه ای است که فاقد توانایی ترمیم است و پارگی های این قسمت به خودی خود بهبود نمی یابند.
انواع پارگی منیسک خارجی:
طبقه بندی پارگی های منیسک خارجی بر اساس اندازه، شکل و محل پارگی شامل:
- پارگی شعاعی : شایع ترین نوع آسیب یا پارگی است که در ناحیه کم خون داخلی رخ می دهد و نیاز به مداخله جراحی دارد
- پارگی پیچیده : شامل بیش از یک نوع پارگی است. درمان بر اساس اندازه و ناحیه پارگی متفاوت خواهد بود. به طور معمول، پارگی های پیچیده نیاز به جراحی دارند.
- پارگی دسته سطلی(Bucket-handle) : این نوع پارگی می تواند منجر به قفل شدن مفصل زانو شود و در اغلب موارد مداخله جراحی مورد نیاز است.
- پارگی افقی : اگر پارگی‌های افقی در ناحیه قرمز منیسک باشند، قابل ترمیم هستند.
انواع پارگی های منیسک
در برخی موارد نیز ممکن است منیسک خارجی از اتصال طبیعی خود به کپسول مفصل زانو جدا شده یا پاره شود که این عارضه Fasciculus tears of the lateral meniscus نامیده می شود و در بین ورزشکارانی که در ورزش هایی شرکت می کنند که نیاز به حرکت چرخشی در زانو دارند (ورزش هایی مانند بسکتبال و فوتبال) رایج است. آسیب های پارگی Fasciculus اغلب قابل ترمیم هستند.
علائم آسیب منیسک خارجی:
علائم آسیب منیسک خارجی شامل موارد زیر باشد:
- احساس درد در قسمت بیرونی زانو
- تورم متناوب
- درد ناگهانی حین حرکتهای چرخشی زانو
- صدای کلیک کردن در مفصل هنگام حرکت
- قفل شدن زانو، یا ناتوانی در خم شدن یا صاف کردن زانو
- احساس بی ثباتی متناوب
تشخیص آسیب منیسک خارجی:
- گرفتن شرح حال و معاینه بالینی بیمار از طریق انجام تست هایی نظیر Apley’s test و McMurray’s Test
- MRI : ساختارهای داخلی زانو را نشان می دهد و می تواند محل، اندازه و نوع پارگی را مشخص کند.
روش های درمان پارگی منیسک خارجی
آسیب‌دیدگی و پارگی ها مینیسک خارجی باید حتماً ترمیم شود زیرا در غیر این صورت باعث افزایش فشار بر اجزای خارجی زانو شده و در نهایت زانو دچار سائیدگی می گردد
درمان غیر جراحی:
چنانچه پارگی منیسک منجر به علائم مکانیکی مانند قفل شدگی و گیر کردن زانو نشده باشند، معمولا در مان های غیر جراحی شامل درمان دارویی شامل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و فیزیوتراپی در بهبود درد این افراد موثر است.
درمان جراحی:
پارگی های علامت دار مزمن نیاز به درمان جراحی دارند. در افرادی که علایم پایدار بماند و با انجام درمان های غیر جراحی رفع نگردد و یا در افرادی که دچار علایم شدید و خاص مثل قفل شدن زانو و یا خالی کردن زانو هستند ، جراحی بهترین و سریعترین گزینه برای بهبودی می باشد، روش های جراحی بنا به تشخیص پزشک معالج عبارتند از :
- ترمیم آرتروسکوپی منیسک خارجی
- برداشتن قسمت غیرقابل ترمیم
- پیوند منیسک در نوجوانان
دکتر سلیمانها
متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو ( mehran soleymanha )
دانشیار گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی گیلان و عضو انجمن جراحان زانو و آسیب های ورزشی
کلینیک زانوی رشت (rasht knee clinic)
