پارگی منیسک و تاثیر فعالیتهای ورزشی بر افراد مبتلا به آن
پارگی منیسک و تاثیر فعالیتهای ورزشی بر افراد مبتلا به آن – پارگی منیسک اغلب در افرادی اتفاق می افتد که دچار ناپایداری های زانو (مثل پارگی رباط) و یا ضعف عضلات اطراف زانو هستند. این آسیب در نوجوانان و جوانان معمولا به دلیل ضربه و یا چرخش روی زانوی نسبتا خمیده (مثلا در حین بازی فوتبال)، حین ورزش های رقابتی، هنگام ورزش‌های پرتحرک که در آنها حرکات چرخشی مکرر تکرار می‌شوند، رخ می‌دهد و زمان وقوع آن به خوبی مشخص است. در صورتی که در افراد بالای ۵۵ سالگی پارگی های منیسک معمولا فرسایشی (دژنراتیو) است و فرد ممکن است به خوبی به یاد نداشته باشد که کی و کجا این اتفاق رخ داده است و ممکن است علائم واضحی هم وجود نداشته باشد.
پارگی منیسک و تاثیر فعالیتهای ورزشی – آیا فعالیت های ورزشی برای منیسک آسیب دیده مضر است؟
با توجه به اینکه مکانیسم، علت و نوع پارگی منیسک در جوانان و افراد مسن با هم متفاوت است، تظاهرات و نشانه‌های آسیب و پارگی منیسک هم می‌تواند متفاوت باشد.
تاثیر فعالیت های ورزشی بر روی منیسک آسیب دیده تا حد زیادی به شدت آسیب بستگی دارد. سن و سطح فعالیت بیمار، اندازه پارگی، محل پارگی، نوع پارگی و اندازه آن، مدت زمانی که از پارگی گذشته، شدت و مدت علائم، سایر آسیب های همراه در تصمیم گیری برای انتخاب نوع درمان و میزان و نوع فعالیت ورزشی بیمار موثر است.
پارگی منیسک و تاثیر فعالیتهای ورزشی – منیسک از نظر خون رسانی به دو قسمت بیرونی و داخلی تقسیم می شود. قسمت های مرکزی تر فاقد عروق خونی هستند ولی حاشیه بیرونی منیسک عروق خونی را دریافت می کند پس در صورت آسیب دیدن قدرت ترمیم دارد ولی این بدان معنی نیست که هر پارگی منیسک که در قسمت حاشیه ای آن باشد ترمیم خواهد شد. پارگی منیسک حتی اگر در قسمت حاشیه ای آن باشد خودبخود ترمیم نمی شود بلکه نیاز به درمان صحیح دارد.
- چنانچه پارگی در ناحیه ای از منیسک رخ داده باشد که خونرسانی خوبی دارد، ممکن است بطور خودبخودی یا با عمل جراحی ترمیمی بهبود یابد. در این موارد چنانچه بیمار در زانویش احساس ناراحتی نکند و زانو پایدار باشد، معمولا به عمل جراحی نیازی ندارد. در مواردی که نیاز به درمان جراحی ترمیم منیسک باشد، منیسک پاره شده بایستی ترمیم و دوخته شود. معمولا این روش در افراد کمتر از 40 سال و در پارگی های حاشیه منیسک توصیه می گردد.
- چنانچه پارگی در منطقه کم خون منیسک (دو سوم داخلی منیسک) باشد، منیسکتومی نیمه کامل از طریق آرتروسکوپی(Partial Meniscectomy )، به عنوان درمان استاندارد پارگی منیسک شناخته شده است. در این روش بخش پاره شده منیسک تا حدی برداشته می شود تا احتمال پارگی دوباره منیسک به حداقل برسد. پزشک سعی می کند تا حد امکان بخش سالم منیسک حفظ کند تا از ساییدگی زانو نیز جلوگیری به عمل آورد.
توصیه های مهم در مورد پارگی منیسک و تاثیر فعالیتهای ورزشی افراد مبتلا به آن
- در صورتی که پارگی منیسک موجب بروز علائمی مانند تورم، قفل شدن و یا خالی کردن زانو شود، انجام فعالیت های ورزشی و وارد کردن فشار زیاد به زانو مانند دویدن زیاد ممکن است شدت آسیب را افزایش دهد. بنابراین لازم است قبل از انجام تمرینات ورزشی ابتدا با پزشک معالج خود مشورت کنید
- پس از تأیید پزشک برای شروع ورزش، انجام تمرینات برای افزایش قدرت عضلات اطراف زانو و ثبات زانو توصیه می شود.
- درصورتی که بیمار تحت درمان جراحی قرار گرفته باشد، معمولا برگشت به ورزش 9 ماه تا یک سال بعد از عمل جراحی توصیه می‌شود. البته بعد از 6 ماه هر ورزشکار می‌تواند نرمش‌های اختصاصی مربوط به ورزش خود را انجام دهد. یکی دو سال بعد از عمل هم حتما باید هنگام ورزش از زانوبند استفاده کنند.
دکتر سلیمانها
متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو ( mehran soleymanha )
استاد تمام گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی گیلان و عضو انجمن جراحان زانو و آسیب های ورزشی
کلینیک زانوی رشت (rasht knee clinic)
