کیست بیکر ( Baker’s cyst )
کیست بیکر ( bakers cyst ) یا کیست پشت زانو برآمدگی است که بر اثر تجمع مایع مفصلی در قسمت پشتی کپسول مفصلی زانو (ناحیه پوپلیتئال Popliteal area) ایجاد می شود، از این رو به آن کیست پوپلیته یا پوپلیتئال هم می گویند.تقریبا هر عاملی که موجب تورم زانو و افزایش مایع مفصلی زانو شود می تواند باعث ایجاد کیست بیکر شود. به طور کلی پاتولوژی های شایع همراه عبارتند از : پارگی های منیسک ها ، ضایعات غضروفی ، سینوویت مفصلی زانو ، آرتریت روماتویید و استئوآرتریت زانو.
میزان شیوع کیست بیکر در مطالعات مختلف متفاوت بوده و 32 – 5 درصد گزارش شده است.
این کیست ها می توانند باعث درد متوسط زانو در خلف زانو و محدودیت در انتهای حرکات زانو شوند.
علایم و نشانه‌ها شامل:
- تورم و برجستگی غیرطبیعی در پشت زانو
- معمولاً کیست‌ها دردناک نیستند ولی گروهی از بیماران از درد پشت زانو شکایت دارند.
- سفتی و ناتوانی در خم کردن کامل زانو
- علائم ممکن است با انجام فعالیت یا ایستادن طولانی مدت بدتر شوند
- برخی مواقع، کیست ممکن است پاره شود و مایع به درون بافت ساق پا برود و باعث ورم، درد، قرمزی و کبودی در پشت زانو و ساق پا شود.
تشخیص
پیش از شروع درمان باید تشخیص صحیح انجام شود. بیمار باید به محض مواجهه با برجستگی و ورم پشت زانو و درد و سفتی به پزشک مراجعه کند. معاینه بالینی زانو، اولتراسوند یا ام آر آی به منظور تایید تشخیص کیست بیکر انجام می‌شود.
سن، علت شناسی، ضایعات همراه و میزان علائم بالینی ، عوامل اصلی در تعیین نوع درمان هستند.
روش های درمانی :
کیست بیکر در کودکان نیاز به درمان ندارد و با رشد بچه خودبخود خوب می‌شود.در مراحل اولیه و در افراد جوان اغلب درمان های محافظه کارانه به کار برده می شود. در بزرگسالان در مواردی که با علائم ناتوانی، درد و محدودیت حرکت همراه باشد مداخلات جراحی مورد نیاز است.
درمان های محافظه کارانه عبارتند از:
- استراحت
- کنترل فعالیت‌های روزمره ، پرهیز از چهار زانو و دو زانو نشستن، پرهیز از اعمال جهشی، دویدن و بلند کردن اجسام سنگین.
- فیزیوتراپی
- مصرف مسکن های غیراستروئیدی
مطالعات نشان داده اند که آسپیراسیون و تخلیه با سوزن کیست معمولا به علت ویسکوزیته بالای مایع موفقیت آمیز نبوده و با عود بالایی همراه است.
به طور کلی هدف اصلی در درمان کیست های علامت دار کاهش افیوژن مفصلی و تخریب دریچه میان بورس و مفصل است. درمانهای جراحی باز و آرتروسکوپی در مواردی که درد و تورم آزاردهنده بوده و همراه با محدودیت حرکت زانو باشد به کار می رود.قبل از برداشت جراحی کیست، باید عامل زمینه ای ( مانند پارگی منیسک ) درمان گردد، در غیر این صورت عود کیست شایع است.
در بسیاری از موارد پس از تایید همراهی کیست بیکر با ضایعات داخل مفصلی ، درمان آرتروسکوپیک کیست همزمان با درمان ضایعات داخل مفصلی، می تواند باعث بهبود تورم کیست و جلوگیری از عود آن شود. درمان ضایعات داخل مفصلی به کاهش افیوژن مایع مفصلی کمک می کند و در نهایت می توان برای خارج کردن کیست از جراحی باز استفاده کرد.در مواردی که کیست بیکر با استئوآرتریت شدید همراه باشد، تعویض کامل مفصل زانو باعث بهبودی همزمان کیست و درد ناشی از ارتروز می گردد.
متخصص ارتوپدی – فوق تخصص جراحی زانو در رشت
