آسیب های مفصل : استئوکندریت دیسیکان (Osteochondritis Dissecans (OC.D
یکی از آسیب های مفصل بیماری استئوکندریت دیسیکان (OCD) است که اغلب درمفاصل نوجوانان (نزدیک بلوغ) ایجاد می شود.این اتفاق زمانی رخ می دهد که بخش کوچکی از استخوان به علت کمبود خون رسانی از منطقه زیرین خود جدا می شود.در نتیجه، قطعه کوچکی از استخوان و پوشش غضروفی آن شروع به شکستن و شل شدن می کند.استئوکندریت دیسیکان بیماری نادری است و در دو سوم موارد مفصل زانو را گرفتار می کند.
نشانه های بیماری
این بیماری گاهی اوقات در مفصل مچ پا و گاهی اوقات در آرنج هم دیده می شود. بیماری در 30-20 درصد موارد دو طرفه است.در بسیاری از موارد ضایعه به خودی خود بهبود می یابد، به خصوص اگر کودک هنوز در حال رشد است.در بزرگسالان جوانی که رشدشان تمام شدهOCD نتایج بدتری دارد و شانس بیشتری برای جدا شدن در داخل مفصل دارند.در این موارد ممکن است جراحی ضروری باشد.شایع ترین محل OCD در زانو و در انتهای استخوان ران است.
علت آن:
یک زمینه ارثی همراه با ضربه های مکرر مانند حرکات ورزشی سنگین می تواند زمینه ساز پیدایش این ضایعه باشد.اما هنوز علت دقیقی برای این ضایعه موجود نیست.ممکن است تغییرات بیومکانیک در زانو بتوانند زمینه را برای ایجاد این بیماری مساعد کنند.این بیماری در کودکانی که ورزش های سخت و رقابتی انجام می دهند ودر مردان شیوع بیشتری دارد.
علائم آن:
علائم این بیماری در بسیاری اوقات کم و گنگ و مبهم است و به همین خاطر معمولاً دیر تشخیص داده شده می شود.درد و تورم مفصل – که اغلب توسط ورزش یا فعالیت بدنی ایجاد می شود- شایع ترین علائم اولیه OCD هستند.موارد پیشرفته OCD ممکن است منجر به قفل شدن ومحدودیت حرکت مفصل شود.
معاینه :
در معاینه بیمار معمولاً مشخص می شود که مایع مفصلی زانو بیشتر شده است.همچنین مشاهده می شود که بیمار در موقع راه رفتن بیشتر تمایل دارد تا پای خود را به خارج بچرخاند.پزشک با خم کردن زانو بطور کامل می تواند محل آسیب دیده را با انگشت فشار دهد که با اینکار درد زانو بیشتر می شود.
سایر آزمون هایی که ممکن است به پزشک شما کمک کنند عبارتند از:
رادیوگرافی ساده: تصویربرداری محل دقیق ضایعه استخوانی را مشخص می کند و برای تشخیص اولیه OCD و اندازه گیری ضایعه ضروری است.
MRI یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی: می تواند تصاویر بهتر از بافت نرم مانند غضروف ایجاد کند.
درمان:
- در اغلب موارد، ضایعات OCD در کودکان و نوجوانان خودبخود بهبود می یابد، به ویژه هنگامی که بدن هنوز هم به مقدار زیاد در حال رشد است.
- استراحت و اجتناب از ورزش های شدید تا زمانی که علائم برطرف شوند اغلب درد و تورم را از بین می برند.
- مدت درمان غیرجراحی حداقل 6 ماه می باشد.
- درمان بدین صورت است که تمام ورزش های بیمار قطع می شوند.
- هر حرکتی در زانو که موجب درد شود نباید انجام شود.
- ممکن است لازم شود تا زانو به مدت 2-1 ماه با استفاده از بریس بی حرکت شود.
- ممکن است لازم شود تا بیمار برای مدتی ازعصای زیربغل استفاده کرده و پای مبتلا را به زمین فشار ندهد.
- بعد از مدتی، بیمار نرمش های کششی تقویتی اندام تحتانی را زیر نظر فیزیوتراپ انجام می دهد.
- در مدت درمان پزشک معالج با انجام تصویربرداری های مکرر از زانو وضعیت استخوان آسیب دیده رو بهبودی آنرا تحت نظر می گیرد.
درمان جراحی:
در صورت عدم بهبودی علائم بالینی بعد از 6 ماه و یا اگر قطعه استخوانی که دچار نکروز شده از محل خود جابجا شده باشد باید درمان جراحی انجام شود.عمل جراحی می تواند به روش باز یا با استفاده از آرتروسکوپ انجام گردد.در حین جراحی پزشک جراح سعی می کند قطعه جابجا شده را مجددا در سر جای اول قرار داده و با پیچ به محل اولیه خود فیکس و بی حرکت کند.
متخصص ارتوپدی – فوق تخصص جراحی زانو در رشت
