پارگی مجدد رباط صلیبی قدامی بعد از جراحی

 پارگی مجدد رباط صلیبی قدامی بعد از جراحی

در حدود 10 درصد مواردی که تحت جراحی های بازسازی رباط صلیبی (ACL reconstruction) قرار می گیرند، دچار پارگی مجدد می گردند. در این موارد بسته به شدت پارگی و میزان آسیب دیدگی به جراحی مجدد (Revision ACL reconstruction) نیاز خواهد بود.

احتمال پارگی مجدد رباط صلیبی قدامی (ACL) بستگی به بسیاری از عوامل از جمله میزان فعالیت و شدت فعالیت جسمانی، سن، وضعیت عمومی سلامتی فرد، قدرت عضلانی، بازتوانی مناسب و عدم رعایت توصیه های پزشک دارد.

علت پارگی مجدد رباط صلیبی قدامی

به طور کلی، جراحی بازسازی مجدد رباط صلیبی قدامی یکی از رایج ترین جراحی های ارتوپدی می باشد.

در صورتی که شکست جراحی در 6 ماه اول بعد از جراحی رخ بدهد، علت آن معمولا عبارت است از:

• مشکلات تکنیکی جراحی (تونل فمور نامناسب، تونل تیبیا نامناسب، گرافت نازک یا آلوگرافت نامناسب
• ناپایداری ثانویه درمان نشده مفصل زانو، آسیب MCL (رباط های جانبی زانو) یا ALL، کنده شدن ریشه منیسک، آسیب رباط صلیبی خلفی، واروس شدید زانوها)
• عدم بهبود بافت پیوند شده و یا بازتوانی نامناسب می باشد
• انحراف شدید زانوها (واروس شدید)

اما در صورتی که شکست جراحی بعد از 6 ماه رخ دهد، علت آن معمولا آسیب فیزیکی دوباره زانو می باشد.

• آسیب فیزیکی جدید به زانو یکی از علل شایع پارگی مجدد رباط صلیبی قدامی و شکست بازسازی ACLمی باشد.
• همچنین پس از جراحی عوارضی مانند عفونت می تواند احتمال پارگی مجدد را افزایش دهد.
• در مواردی که از آلوگرافت برای بازسازی ACL استفاده شده است نیز احتمال پارگی مجدد بیشتر است (3 برابر اتوگرافت)
• انجام فعالیت‌های بیش از حد سنگین و زودهنگام در دوره توانبخشی، می‌تواند منجر به آسیب یا پارگی مجدد رباط صلیبی شود
• بطور کلی بازگشت به ورزش قبل از 9 ماه می تواند باعث پارگی مجدد گردد

پیشگیری از پارگی مجدد رباط صلیبی قدامی

برای پیشگیری از آسیب دیدگی مجدد و کاهش احتمال پارگی مجدد رباط صلیبی رعایت توصیه‌های جراح و پروتکل توانبخشی ، انجام تمرینات فیزیوتراپی و خودداری از از فعالیت‌های پرتحرک و ورز‌ش‌های پرخطر که ممکن است باعث آسیب دیدن رباط صلیبی شوند بسیار مهم است.

تقویت شدید عضلات خلف ران باعث کاهش احتمال پارگی می گردد.

ورزشکاران زیر ۲۵ سال که بعد از جراحی به ورزش حرفه‌ای باز می‌گردند، نسبت به سایرین، بیشتر مستعد پارگی مجدد رباط صلیبی هستند.

اکثر جراحان توصیه می‌کنند که حداقل 9 ماه پس از جراحی با استفاده از اتوگرافت و 12 ماه پس از جراحی آلوگرافت از بازگشت به ورزش های حرفه ای جلوگیری گردد.

بازیابی عملکرد طبیعی ماهیچه‌های کل اندام و اصلاح هر گونه مشکل ضعف عصبی عضلانی برای جلوگیری از احتمال پارگی مجدد رباط صلیبی باید مورد توجه قرار گیرد.

ارزیابی‌های بازگشت به بازی (Return to play)، برای تایید اینکه ورزشکار قدرت و ثبات کافی برای بازگشت ایمن به ورزش را به دست آورده است، برای به حداقل رساندن خطر آسیب مجدد رباط صلیبی حائز اهمیت است که باید توسط فیزیوتراپ ورزشیو جراح معالج بعمل آید.

جراحی بازسازی مجدد رباط صلیبی قدامی

توصیه می شود در صورت هرگونه علائم مانند درد، تورم، عدم توانایی حرکت به پزشک معالج خود مراجعه نمایید.

در صورتی پارگی مجدد ACL ، جراحی بازسازی مجدد رباط صلیبی قدامی انجام می شود. بیمار قبل از جراحی باید به منظور تعیین نوع جراحی اصلاح ACL ارزیابی شود. در بیمارانی که تونل ها گشاد هستند جراحی دو مرحله ای انجام می شود و در بیماران دیگر جراحی یک مرحله ای انجام می شود.

در جراحی اصلاح ACL دو مرحله ای، در مرحله اول گرافت (پیوند) استخوان در محل تونل جراحی بازسازی ACL قبلی انجام می شود. پس از گذشت حداقل 6 ماه در مرحله ی دوم گرافت ACL انجام می گردد. جهت بررسی گشاد شدن تونل ها از CT اسکن استفاده می شود.

قبل از انجام جراحی مجدد رادیوگرافی های ایستاده و CT اسکن زانو نیز توصیه می گردد.

دکتر سلیمانها

متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو ( mehran soleymanha )
استاد تمام گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی گیلان و عضو انجمن جراحان زانو و آسیب های ورزشی
کلینیک زانوی رشت (rasht knee clinic)