شکستگی های صفحه رشد اطراف زانو

صفحه رشد (فیز) صفحه ایست بین دو قسمت اپی فیز (سر استخوان) و دیافیز (تنه استخوان) که باعث رشد طولی استخوان های بلند می شود. این رشد از دوران جنینی آغاز و تا دوران بلوغ ادامه دارد.جنس صفحه رشد شبیه غضروف بوده و از استخوان نرمتر و ضعیف تر است. در واقع صفحه رشد ضعیف ترین قسمت یک استخوان است و چون جنس آن از بافتی شبیه غضروف است در یک عکس رادیوگرافی بصورت یک خط شفاف دیده می شود.

بسته شدن صفحه رشد

در پایان دوره بلوغ، صفحه رشد تبدیل به استخوان شده و عملا فعالیتش تا آخر عمر متوقف می شود. به این فرآیند بسته شدن صفحه رشد میگویند. بسته شدن صفحه‌ ی رشد به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل جنسیت، ژنتیک، آب و هوای محل زندگی و نژاد می‌ شود.به طور معمول صفحه‌ ی رشد در دخترها در حدود 13 تا 15 سالگی و در پسرها در حدود 15 تا 17 سالگی بسته می ‌شود.معمولا در استخوان های بلند دو صفحه رشد یکی در بالا و دیگری در پایین وجود دارد. اما برخی از استخوان های کوچک مانند انگشت ها فقط در یک انتها دارای صفحه رشد هستند.

شکستگی های صفحه رشد:

شکستگی های صفحه رشد :صفحات رشد، نسبت به بافت استخوانی، استحکام کمتری دارند و در آسیب‌ های استخوانی در دوران کودکی و نوجوانی بیشتر در معرض آسیب هستند. در صورتی که شکستگی استخوان در کودکی و نوجوانی رخ دهد، بررسی وضعیت صفحات رشد اهمیت دارد.زیرا برخلاف آسیب ‌های استخوانی معمولاً به طور کامل‌ ترمیم می ‌شوند، در صورت آسیب دیدگی صفحه‌ ی رشد ممکن است رشد قدی فرد تحت تأثیر قرار بگیرد و چون شکستگی‌ های استخوانی معمولاً یک طرفه هستند، آسیب بافت صفحه‌ ی رشد، نه تنها باعث کوتاهی قد می‌ شود، بلکه ممکن است منجر به رشد غیر قرینه ‌ی اندام‌ ها و مشکلات حرکتی و زیبایی در آینده شود.

افراد در معرض این آسیب

آسیب صفحه رشد در کسانی ایجاد میشود که صفحه رشد فعال دارند یعنی در بچه ها و نوجوانان تا موقعی که بلوغ آنها کامل نشده است.وقتی ضربه شدیدی به مفصل یک فرد بالغ وارد می شود ممکن است موجب آسیب لیگامان های اطراف مفصل شود ولی در بچه ها، صفحه رشد ضعیف تر از لیگامان ها است پس قبل از اینکه لیگامان آسیب ببیند صفحه رشد صدمه می بیند. آسیب های صفحه رشد معمولا به علت ضربه مستقیم شدید به اندام ایجاد می شوند.

بخش زیادی از شکستگی های کودکان، شکستگی های صفحه رشد است. آسیب های صفحات رشد در پسران دو برابر شایع تر از دختران دیده می شود. علت آن این است که در دختران استخوان ها در سنین پایین تری به بلوغ می رسند، پس رشد استخوان های آن ها زود تر به پایان می رسد و با پایان یافتن رشد استخوان در واقع صفحه رشد بسته شده و جای آن را استخوانی می گیرد که از صفحه رشد محکم تر و قوی تر است.

درمان شکستگی های صفحه رشد اطراف زانو:

اگر قطعات شکسته شده نسبت به یکدیگر جا به جا نشده باشند درمان شامل مدتی بی حرکتی است که معمولا با گچ گیری اندام انجام میشود. در صورت جا به جا شدن شکستگی، ابتدا شکستگی را جااندازی کرده و سپس گچ گیری انجام می شود.جا اندازی ممکن است بصورت بسته و یا باز و به کمک جراحی انجام شود.

عوارض شکستگی های صفحه رشد اطراف زانو:

خوشبختانه با وجود شایع بودن شکستگی صفحه رشد در کودکان، عوارض آن در تعداد کمی از آن ها ایجاد می شود.

مهمترین عوارض مربوط به این شکستگی ها شامل موارد زیر است:

1. بسته شدن زودرس صفحه رشد در ناحیه میانی یا تمام صفحه رشد که منجر به کوتاهی اندام می شود.
2. بسته شدن صفحه رشد در سمت داخلی یا خارجی که به ترتیب منجر به ژنوواروس (پای پرانتزی) و ژنووالگوس (پای ضربدری) می شود.

برای مشاهده شکستگی های اطراف زانو  کلیک کنید.

دکتر مهران سلیمانها:

متخصص ارتوپدی – فوق تخصص جراحی زانو در رشت